عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

سیده سمیه موسوی میرک

در این بررسی اثر آنتاگونیستی گونه‌های باکتریایی ساکن ریزوسفر بوته‌های چغندرقند آلوده بر علیه قارچ C. beticola عامل بیماری لکه برگی سرکوسپورایی در شرایط آزمایشگاه و گلخانه مورد مطالعه قرار گرفت. در مجموع 44 جدایه باکتریایی از ناحیه ریزوسفر گیاه چغندرقند جداسازی و خالص‌سازی گردید. 14 جدایه باکتری که از توان آنتاگونیستی بالاتری برخوردار بودند برای آزمون‌های تکمیلی انتخاب شدند. شناسایی جدایه‌های باکتریایی بر اساس داده‌های توالی ناحیه ژنی SSU انجام گرفت. از مجموع 14 جدایه 10 جدایه بهBacillus ، دو جدایه به Paenibacillus و دو جدایه به جنس‌های Enterobacter و Pseudomonas ، تعلق داشتند. نتایج به‌دست آمده از مطالعه پتانسیل آنتاگونیستی جدایه‌های باکتریایی در رقابت با C. beticola نشان داد که در تمامی آزمون‌ها (کشت متقابل، متابولیت‌های فرار و متابولیت‌های غیر فرار) همه جدایه‌ها در مقایسه با شاهد اثر بازدارندگی رشد معنی‌داری روی C. beticola داشتند. در تمامی آزمون‌ها جدایهBacillus sp.2 به طور معنی‌دار بیشترین درصد بازدارندگی روی رشد قارچ عامل بیماری را نشان داد. بر اساس نتایج ارزیابی‌های آزمایشگاهی، سه جدایه عامل آنتاگونیست باکتریایی (sp.2 Bacillus، Pseudomonas sp. وEnterobacter sp.) برای ارزیابی‌های گلخانه‌ای انتخاب شدند. آزمایشات به صورت تلقیح همزمان آنتاگونیست و عامل بیماری‌زا، تلقیح اول آنتاگونیست بعد عامل بیماری-زا و تلقیح اول عامل بیماری‌زا بعد آنتاگونیست، در قالب طرح کاملا تصادفی انجام گرفت. سی روز پس از مایه‌زنی درصد بازدارندگی عامل بیماری در گیاهان چغندرقند بررسی شد. نتایج آزمایشات گلخانه‌ای با بررسی‌های آزمایشگاهی مطابقت داشت. هر سه جدایه باکتریایی به طور قابل توجهی شدت بیماری ایجاد شده به وسیله C. beticola را کاهش دادند و در حالت تلقیح همزمان و تلقیح اول آنتاگونیست بازدارندگی بیشتر بود.

واژه‌های کلیدی: اثر بازدارندگی؛ آنتاگونیست؛ بیماری لکه برگی سرکوسپورایی؛ توالی ناحیه ژنی SSU؛ چغندرقند؛ متابولیت