عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

ندا رزاقی؛ موسی صابر؛ غلامرضا مهدوی نیا؛ صادق رستم نیا

ستاد تمام و عضو هیت علمی دانشگاه تبریز

شب پره مینوزگوجه فرنگی Tuta absoluta در حال حاضر به عنوان خطرناکترین آفت گوجه فرنگی در ایران و بسیاری از کشورهای دنیا می باشد. علیرغم اینکه حشره کش های شیمیایی ابزار موثری در کنترل آفت به شمار می روند اما بسیاری از آن ها به سبب سمیت برای پستانداران، مقاومت حشرات و آلودگی محیط زیست محدود شده اند. حشره کش های گیاهی از جمله اسانس های برخی از گیاهان می توانند جایگزین مناسبی برای بیشترحشره کش های مصنوعی محسوب شوند. در این تحقیق، سمیت تنفسی اسانس بومادران Achillea millefolium بر روی لاروهای سن دوم آفت مورد بررسی قرار گرفت. اسانس مورد نیاز ازگلهای خشک شده بومادران و با استفاده از دستگاه کلونجر تهیه شد. آزمایش در شرایط دمایی١±٢٥درجه سلسیوس و رطوبت نسبی %٥±٦٥ انجام گرفت. غلظتهای مختلف اسانس در دامنه بین 10 تا 50 میکرولیتر بر لیتر هوا و هر کدام با سه تکرار به همراه شاهد روی لارو سن دوم آزمایش شد. تلفات بعد از ٢٤ ساعت ثبت شد. آب مقطربه عنوان شاهدمورداستفاده قرارگرفت.نتایج نشان داد با افزایش غلظت اسانس میزان تلفات لاروها افزایش می یابد. تجزیه و تحلیل پروبیت داده ها نشان داد مقادیر LC50 و LC90 به ترتیب
18/8 و 48/9 میکرو لیتر بر لیتر هوا بود. مطالعه اثرات این اسانس بر روی مرحله تخم آفت نشان داد که غلظت معادل 100 میکرولیتر بر لیتر هوا، موجب ١٠٠ درصد مرگ و میر روی تخم های حشره گردید. نتایج مطالعه حاضر نشان داد اسانس بومادران پتانسیل بسیار بالایی در کنترل مینوز گوجه فرنگی بویژه در محیطهای بسته دارد.

مینوز گوجه فرنگی؛ اسانس؛ بومادران؛ ترکیبات گیاهی؛ سمیت تنفسی