اثر حشره‌کشی اسانس گیاه زنیان، Carum copticum L. (Apiaceae) روی حشرات کامل شته مومی کلم،Brevicoryne brassicae L. (Hemiptera: Aphididae) در شرایط آزمایشگاهی
عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران
نویسندگان
دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه
چکیده
امروزه تحقیقات وسیعی روی ترکیبات گیاهی به منظور دستیابی به جایگزین‌های کم خطر و مؤثرتر از حشره‌کش‌های شیمیایی برای کنترل آفات، انجام شده است. این تحقیق، به منظور بررسی میزان تأثیر کشندگی اسانس گیاه زنیان Carum copticum روی حشرات کامل شته مومی کلم Brevicoryne brassicae مطالعه گردید. اسانس این گیاه با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب استخراج شد. زیست سنجی در شرایط دمایی 2±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد با دوره‌ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. این تحقیق در قالب طرح کاملاً تصادفی با 6 تیمار (5 تیمار اصلی به همراه شاهد) در غلظت‌ها و زمان-های مختلف برای بررسی میزان LC50 و LT50 انجام شد. هر تیمار در 3 تکرار برای غلظت‌ها و زمان‌های (3، 6، 12، 18 و 24 ساعت) مختلف مورد بررسی قرار گرفت. هر تکرار شامل 20 حشره‌ی بالغ بود. نتایج حاکی از آن است که اسانس مزبور کشندگی معنی‌داری هم به لحاظ غلظت و هم به لحاظ زمان در طی 24 ساعت اسانس‌دهی روی حشرات بالغ آفت از خود نشان داد. میزان کشندگی غلظت‌های 56/6، 64/11، 69/20، 79/36 و 41/65 میکرو لیتر بر لیتر هوا به ترتیب 66/16، 66/31، 66/51، 33/68 و 90 درصد می‌باشد. مقدار LC50 اسانس گیاه زنیان روی شته مومی کلم معادل 47/19 میکرو‌لیتر بر لیتر هوا بود و نیز مقدار LT50 اسانس روی آفت مذکور با غلظت 47/19 میکرو لیتر بر لیتر هوا برابر با 59/12 ساعت به‌دست آمد. کمترین تلفات در 3 ساعت برابر با 33/3 درصد و بیشترین تلفات در 24 ساعت 33/93 درصد بود. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت و مدت زمان اسانس‌دهی، میزان مرگ و میر نیز افزایش پیدا کرده است. بنابراین به نظر می‌رسد این اسانس گیاهی بتواند به عنوان حشره-کش کم خطر و برای کنترل شته مومی کلم استفاده شود.
کلیدواژه ها