عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

ابوالفضل سرپله؛ نسرین احمدی؛ داریوش شهریاری

پوسیدگی ریشه و زوال بوته های خربزه و طالبی با عامل Monosporascus cannonballus، از بیماریهای مهم این گیاهان در دنیا می باشد. در این بررسی، توان بیماری زایی 8 جدایه ی M. cannonballus روی ژنوتیپ خربزه با نام محلی زرد گرمسار انجام شد. ارزیابی جدایه ها با سنجش شاخص های درصد وقوع بیماری، شدت بیماری و وزن ریشه نشان داد که جدایه 583 بالاترین بیماری زایی را نسبت به سایر جدایه ها دارد. این جدایه جهت ارزیابی مقاومت ژنوتیپ های طالبی و خربزه در دو سری آزمایش مستقل مورد استفاده قرار گرفت. 31 ژنوتیپ بومی خربزه و طالبی بوسیله قارچ عامل بیماری مایه زنی شده و واکنش ژنوتیپها از طریق تعیین درصد وقوع بیماری، درصد شدت بیماری، وزن ریشه و اندامهای هوایی تعیین گردید. علائم بیماری در 50/55، 50/55، 60/66، 95/74 و 95/74 درصد از ژنوتیپ های به ترتیب قصری مشهدی، مینو 095، بیارجمند، شاه آبادی و زیدری مشاهده گردید. شدت بیماری در ژنوتیپ های فوق به ترتیب 24، 30، 28، 32 و 25 درصد محاسبه گردید. میزان شدت بیماری در ژنوتیپهای تل شاهرودی و مشهدی رویا به ترتیب 76 و75 درصد بود. وزن ریشه در ژنوتیپ های با شدت بیماری پایین تر مانند مینو 095، شاه آبادی، بیارجمند، قصری مشهدی و زیدری به ترتیب 36/4، 32/4، 50/3، 40/3 و 35/2 گرم و در ژنوتیپهایی مانند تل شاهرودی و مشهدی رویا به ترتیب 55/0 و 63/0 گرم اندازه گیری شد. وزن اندام های هوایی در ژنوتیپ های مینو 095، شاه آبادی، بیارجمند، قصری مشهدی و زیدری به ترتیب 78/40، 36/39، 51/34، 34/34 و 34/32 گرم و در ‍ژنوتیپهای تل شاهرودی و مشهدی رویا به ترتیب 11/8 و 38/9 گرم بود. به طور کلی کمترین میزان وقوع و شدت بیماری و بیشترین میزان وزن ریشه و اندامهای هوایی در ژنوتیپهای قصری مشهدی، زیدری، بیارجمند، مینو 095 و شاه آبادی حاصل شد.

مقاومت؛ تحمل؛ حساسیت؛ پوسیدگی ریشه؛ طالبی؛ خربزه؛ رقم