عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

محمدحسن بشارت نژاد؛ جواد کریم زاده اصفهانی؛ محمد رضا عطاران؛ مصطفی صیادنصیری

مهمترین آفت انار در ایران و استان اصفهان کرم گلوگاه انار می‌باشد. یکی‌از روش‌های متداول کاهش خسارت آفت مذکور رهاسازی زنبورهای تریکوگراما (Trichogramma spp.) می‌باشد. در مطالعه حاضر تلاش شد تا ضمن بررسی میزان پارازیتیسم تخم‌های کرم گلوگاه انار و آلودگی میوه های انار به این آفت در باغ های رهاسازی شده و نشده، نسبت به تعیین کارایی کنترل بیولوژیک کرم گلوگاه انار بوسیله زنبورهای پارازیتوئید تریکوگراما اقدام گردد. نتایج حاصل طی سال‌های 1392-1390 در استان اصفهان نشان داد که میانگین درصد آلودگی باغ‌های انار به کرم گلوگاه در باغ‌های با رهاسازی زنبور تریکوگراما تفاوت معنی‌داری با باغ‌های بدون رهاسازی دارد و در باغ‌های با رهاسازی (7.8% ) کمتر از باغ‌های بدون رهاسازی (9.6%) بود. همچنین میانگین درصد آلودگی باغ‌های انار به کرم گلوگاه در مناطق مختلف متغیر و میانگین آلودگی در شهرستان نجف آباد (12.8٪) نسبت به شهرستان‌های اصفهان و شهرضا (7.1٪) بطور معنی‌داری بیشتر بود. به علاوه اثر متقابل منطقه و رهاسازی بر روی درصد آلودگی باغ‌های انار به کرم گلوگاه معنی‌دار و میانگین آلودگی در شهرضا، در باغ‌های رهاسازی شده (5.1٪) کمتر از آن در باغ‌های رهاسازی نشده (8.9٪) بود. ولی در دو منطقه اصفهان و نجف آباد تفاوت معنی‌داری بین باغ‌های رهاسازی شده و رهاسازی نشده از نظر میزان آلودگی وجود نداشت. درصد کارایی زنبور تریکوگراما در سال‌های مختلف و مناطق مختلف از 1.4- تا 52.5 متغیر و میانگین سالانه درصد کارایی در سال اول بیشترین(26.8٪) و در سال دوم کمترین (7.6٪) را به خود اختصاص داد. همچنین میانگین درصد کارایی زنبور تریکوگراما در مناطق مختلف متغیر و بالاترین کارایی در کاهش آلودگی را در منطقه شهرضا (42.7٪) و کمترین کارایی را در منطقه نجف آباد (1.6٪) نشان دادند. مطالعه حاضر نشان داد که زنبور تریکوگراما می‌تواند کارایی قابل ملاحظه‌ای در ارتباط با کاهش میزان آلودگی باغات انار به کرم گلوگاه انار داشته باشد.

کارایی؛ کنترل بیولوژیک؛ کرم گلوگاه انار؛ زنبور تریکوگراما؛ Trichogramma spp