عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

مجید عسکری سیاهوئی؛ سیاوش سماوی اوزی؛ علی الماسی

بیماری میوه سبز مرکبات یا زردی شاخساره huanglongbing (HLB) یکی از بیماری‌های خطرناک مرکبات در دنیا است. این بیماری اولین بار در سال 1386 از بدن ناقل طبیعی آن Diaphorina citri در ایران ردیابی و گزارش شد. ردیابی ملکولی عامل بیماری با تکثیر قطعاتی از ژنوم باکتری به روش واکنش زنجیره ای PCR و با استفاده از آغازگرهای مختلف امکان پذیر است. عملکرد هرکدام از این آغازگرها تابع، میزان تفاوت استرین باکتری از نمونه اولیه مورد استفاده در طراحی آغازگر، میزان و کیفیت DNA استخراج شده و مواد بازدارنده همراه و شرایط واکنش می باشد. به منظور ردیابی عامل بیماری از بدن پسیل آسیایی مرکبات نمونه برداری از باغات شهرستان رودان و منطقه سیرمند حاجی آباد انجام شد. نمونه برداری به وسیله دستگاه دی وک مدل (Echo ES-210) انجام و تعداد 10 نمونه از شهرستان رودان و 7 نمونه از منطقه سیرمند جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شد. جهت مقایسه دقت ردیابی در شرایط توصیه شده واکنش برای هرکدام از آغازگرهای اختصاصی عملکرد آغازگرهای F1/R1 و F2/R2 ؛ A2/J5 ؛ OMP3R/OMP5F و OMP2026R/ OMP1218F و همچنین RPR1/RPF1 و RPR2/RPF2 مورد ارزیابی قرار گرفت. در ردیابی عامل بیماری از DNA استخراج شده از بدن حشره ناقل تنها آغازگر F1/R1 و F2/R2 با روش Nested-PCR توانست عامل بیماری را از تمام17 نمونه مورد بررسی مثبت تشخیص دهد و RPR1/RPF1 و RPR2/RPF2 تنها دو نمونه جمع آوری شده از منطقه سیرمند را مثبت تشخیص داد. سایر آغازگرها نتوانستند عامل بیماری را در هیچکدام از نمونه ها ردیابی نمایند. بهترین آغازگر برای ردیابی عامل بیماری میوه سبز در بدن حشره ناقل در جنوب کشور آغازگر F1/R1 و F2/R2 و به روش PCR آشیانه ای با شرایط واکنش توصیه شده برای این آغازگر است. آلوده بودن اغلب جمعیت های پسیل مرکبات به بیماری میوه سبز خطری جدی برای مرکبات استان هرمزگان می باشد.

آغازگر؛ HLB؛ ردیابی مولکولی؛ مرکبات