عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

سمیه رحیمی کلده؛ احمد عاشوری؛ علیرضا بندانی

استاد دانشگاه تهران

با توجه به اهمیت زنبورهای پارازیتوئید جنس Tichogramma، تحقیق و بررسی در رابطه با جنبه‌های مختلف تولید انبوه این عوامل کنترل بیولوژیک به منظور گسترش و بهینه‌سازی تولید انبوه ضرورت دارد. در این بررسی اثر نه (9) دوره‌ متفاوت روشنایی (24:0، 21:3، 18:6، 15:9، 12:12، 9:15، 6:18، 3:21، 0:24 L:D = ) بر میزان زادآوری ماده-های نسل مادری، درصد متوسط زنده‌مانی و نسبت جنسی نتاج T. embryophagum مورد ارزیابی قرار گرفت. از تخم‌های 24 ساعتهEphestia kuehniella (Lep., Pyralidae) به عنوان میزبان استفاده شد. آزمون در دمای 20 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5 ± 70% در قالب طرح کاملاً تصادفی با ده تکرار انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که بین تیمارهای مختلف اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد وجود دارد. بر اساس نتایج به دست آمده بیشترین میزان زادآوری نسل مادری مربوط به تیمار شش ساعت روشنایی و کمترین آن مربوط به تیمار تاریکی مطلق (به ترتیب با میانگین 66/78 و 32/50 تعداد تخم به ازای هر ماده) بود. همچنین بیشترین درصد زنده‌مانی نتاج مربوط به تیمار نه ساعت روشنایی (98/61%) و کمترین آن مربوط به تیمار 24 ساعت روشنایی (91/16%) تخم به ازای هر ماده بود. بیشترین نسبت جنسی نتاج به نفع ماده‌ها مربوط به تیمار 18 ساعت روشنایی با 79/90% و کمترین آن مربوط به تیمار تاریکی مطلق 46/79% ماده به تعداد کل حشرات کامل ظاهر شده بود. با توجه به نتایج به دست آمده می‌توان این‌گونه استنتاج نمود که قرارگیری پارازیتویید T. embryophagum تحت شرایط روز کوتاه (اوایل پائیز) سبب افزایش زادآوری نسل مادری به منظور افزایش افراد زمستان‌گذران در آن می‌شود و این درحالی است که قرارگیری تحت شرایط روز بلند (بهار و تابستان) سبب افزایش نسبت جنسی به نفع نتاج ماده به منظور افزایش جمعیت جنس تأثیرگذار در کنترل آفات خواهد گردید.

واژگان کلیدی: دوره روشنایی؛ زادآوری؛ زنده‌مانی؛ نسبت جنسی؛ Trichogramma