عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

پریسا رحیمی تمندگانی؛ دوستمراد ظفری؛ مصطفی عابدی تیزکی؛ فاطمه قبادی

استفاده از آب فاضلاب با تصفیه ناقص، همراه با کاربرد بی رویه کودهای فسفاته سبب افزایش میزان فلز کادمیوم در خاک‌های کشاورزی گردیده است. هدف از انجام این تحقیق بررسی تغییر مایکوفلور قارچی در خاک‌های آلوده، میزان مقاومت قارچ‌ها در برابر کادمیوم و اثر برهمکنش این قارچ‌ها بر روی میزان جذب فلز توسط گندم بود. بدین منظور از خاک‌های مزارع گندم آبیاری شده با فاضلاب در برخی از مناطق استان اصفهان نمونه برداری گردید. پس از جدا کردن قارچ‌های خاک، گونه‌های مختلف فوزاریوم بدلیل فراوانی بیشتر انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس تست بیماریزایی انجام گرفته در لوله آزمایش و گلدان، گونه‌های بیماریزای Fusarium fujikouri، F. crookwellense، F. solani، F. circinatum، F. pseudocircinatum، F. colmurum، F. nygamai، F. verticilliodes، F.avenaceum، F. proliferatum و Fusarium sp. و گونه‌های غیربیماریزای F. acuminatum، F. strillhyphosum و F. oxysporum از خاک و ریشه بوته‌های گندم جدا شدند. اثر غلظت‌های مختلف نمک کادمیوم روی قارچ‌ها با استفاده از تست نشت در آگار بررسی و مشخص شد گونه‌های F. crookwellense، F. acuminatum، F.avenaceum وبرخی جدایه های F. solani قادر به تحمل غلظت‌های بالای کادمیوم نبودند. گیاه گندم تا غلظت ppm 100 قادر به رشد بود ولی با افزایش غلظت، کاهش قابل توجهی در توسعه اندام‌های هوایی و بخصوص ریشه نشان داد. برهمکنش گونه‌های مختلف فوزاریوم و گیاه گندم در غلظت‌های مختلف کادمیوم با استفاده از نرم افزار SAS و طرح فاکتوریل ارزیابی گردید. بررسی میزان جذب کادمیوم با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتری جذب اتمی نشان داد گونه‌هایی که سبب پوسیدگی ریشه گندم می‌شوند در تمام موارد میزان جذب کادمیوم را بصورت معنی داری در گندم افزایش داده‌اند. ولی گونه های اندوفیت F. oxysporum علاوه بر افزایش رشد ریشه در مقایسه با غلظت مشابه بدون قارچ، کاهش قابل توجهی در میزان جذب کادمیوم در همان غلظت را نشان داد.

گندم؛ فوزاریوم؛ فاضلاب تصفیه شده؛ کادمیوم