عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

سمیه الوانی؛ عصمت مهدیخانی مقدم؛ حمید روحانی؛ عباس محمدی

با توجه به سطح زیر کشت بالای عناب در استان خراسان جنوبی و عدم وجود اطلاعات از وضعیت نماتدهای انگل گیاهی این محصول مهم، طی سال های 1392-1391 تعداد 180 نمونه خاک از اطراف درختچه های عناب از نواحی مختلف استان جمع آوری گردید. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، نماتدها استخراج، تثبیت و به گلیسیرین منتقل شدند. سپس اسلاید های میکروسکوپی به تفکیک جنس از آن ها تهیه شد. پس از بررسی مشخصات ریخت شناسی و اندازه گیری شاخص های ریخت سنجی، شناسایی گونه ها با استفاده از منابع علمی موجود انجام گرفت و در مجموع21 گونه متعلق به 11 جنس به شرح زیر شناسایی گردید:
Irantylenchus vicinis, Filenchus vulgaris, F.cylindricaudus, F.afghanicus, Ditylenchus myceliophagus, D. tenuidens, D. parvus, Aphelenchus isomerus, A. avenae, Helicotylenchus digonicus, H.indicus, H. dihystera, H. vulgaris, Psilenchus hilarulus, Aphelenchoides limberi, A.confuses, Geocenamus brevidens, Boleodorus thylactus, Tylenchorhynchus zeae, T.brassicae, Neopsilenchus citri
در میان این گونه ها ، گونه Tylenchorhynchus zeae برای فون نماتدهای ایران جدید می باشد. این گونه با داشتن چهار شیار طولی در سطوح جانبی بدن. سر دارای چهار حلقه و در امتداد بدن، وجود استایلت با گره هایی متمایل به سمت جلوی بدن و به طول 20-18 میکرومتر. فرج دارای کمی برجستگی. دم نیمه استوانه ای و در انتها بدون شیار، وجود 16 شیار عرضی در بخش شکمی دم و در نرها اسپیکول به طول 20-18 میکرومتر. گوبرناکلوم دارای انحنای قاشقی شکل وطول آن 9 میکرومتر و کشش بورسا تا انتهای دم از سایر گونه ها این جنس قابل تشخیص و تفکیک می باشد.

نماتود- خراسان جنوبی- عناب