عنوان دوره: بیست و یکمین کنگره گیاه پزشکی ایران

سلیمان خرمالیی؛ فرامرز سیدی

آفات مکنده از جمله شته و تریپس با تغذیه از شیره گیاهی علاوه بر کاهش عملکرد، در مواردی موجب کاهش بازار پسندی محصول نیز می شوند. این بررسی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. عامل اوّل شامل ژنوتیپ(توده بومی و اصلاح شده) و عامل دوّم شامل 4 سطح حذف آفات در مراحل رشدی گیاه بود. نمونه برداری به صورت هفتگی انجام شد. در هر نمونه برداری درصد آلودگی بوته ها به تریپس پنبه و شته جالیز، میانگین تعداد آفات در هر بوته تعیین گردید. نتایج تجزیه واریانس مرکب جمعیت تریپس نشان داد که اثر سال بر جمعیت تریپس در سطح احتمال 1% و بر شاخص آلودگی در سطح احتمال 5% معنی دار بود. اما اثر سال بر درصد آلودگی معنی دار نبوده است. نتایج تجزیه واریانس مرکب عملکرد و اجزای عملکرد میوه نشان داد اثر سال به جزء بر صفت تعداد کل میوه بر سایر صفات عملکرد میوه در سطح احتمال یک درصد معنی دار شده است. اثر ژنوتیپ بر صفات ارزیابی شده معنی دار نشده و همچنین اثرات تیمار سمپاشی و زمان یادداشت برداری و اثرات متقابل آنها بر عملکرد و اجزاء عملکرد معنی دار نبود. مقایسه میانگین های دو سالانه جمعیت تریپس نشان داد که میانگین جمعیت تریپس، درصد آلودگی بوته ها و شاخص آلودگی در سال های آزمایش متفاوت بوده و در سطح احتمال 5% دارای اختلاف معنی دار بودند. با در نظر گرفتن جمعیت تریپس وعملکرد میوه در هکتار، بهترین زمان سمپاشی علیه تریپس جالیز، سمپاشی در مرحله گیاهچه ای است. این آزمایش نشان داد که شته جالیز آفت محدود کننده و مهم خربزه جارچو نیست. علیرغم جمعیت بالای تریپس جالیز، این آفت اثر معنی داری بر کاهش عملکرد نداشت. اما بر کاهش بازارپسندی میوه ها موثر بود.

خربزه؛ توده جارجو؛ شته جالیز؛ تریپس؛ شاخص آلودگی