عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

سعید قنادآموز؛ رئوف کلیائی؛ محمدرضا عباسی مژدهی؛ محمد رمضانی ملکرودی

مگس میوه زیتون،Bactrocera oleae(Dip:Tephritidae)،یکی از آفات مهم وکلیدی زیتون است. این آفت یک میزبانه و چند نسلی است که به انواع زیتون اهلی و وحشی خسارت وارد می‌کند. برای کنترل این آفت، همچون دیگر مگس‌های میوه، روشهای مختلفی در دنیا به‌کار گرفته می‌شود. از آن جمله می‌توان به پاشش طعمه مسموم (Bait spray)به‌صورت لکه‌ای روی تنه یا بخشی از تاج درخت و یا برخی ردیف‌های درختان، استفاده از تله‌های مختلف همراه مواد جلب کننده یا فرومون جنسی کاربرد محدود ترکیبات شیمیائی به‌صورت لکه‌ای یا روی تمام تاج درختان اشاره کرد.یکی از روش‌های موفق کنترل مگس زیتون توجه به نیاز حشرات ماده به تغذیه قبل از مرحله بلوغ برای تولید تخم می‌باشد. بر این اساس حشرات ماده در این مرحله نیاز به تغذیه از منابع پروتئینی دارند. لذا کاربرد تله‌های غذائی سمی به روش های مختلف متداول است.از سوی دیگر با توجه به شرایط محیطی متفاوت به منظور استفاده بهینه از تله‌های مذکور جهت کنترل آفت مگس زیتون تعیین بهترین جهت جغرافیایی و مناسب ترین ارتفاع نصب تله در شرایط استان گیلان حائز اهمیت است. در این راستا در طی یک تحقیق جهت‌های جغرافیایی متفاوت و ارتفاع نصب مختلف تله برای شکار این آفت مورد بررسی قرار گرفت. تله‌های مورد استفاده تله های زرد رنگ عمودی(20×30 سانتیمتر) همراه با فرومون جنسی مصنوعی آفت(Agrisense انگلستان)نصب شده در بالای تله روی یک درخت بعنوان یک تیمار در نظرگرفته شد. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به‌‌صورت فاکتوریل با دو فاکتور ارتفاع نصب تله( در سه سطح 1، 2 و 3متر) و جهت نصب تله( در چهار سطح، شرق، غرب، جنوب و شمال) در چهار تکرار انجام شد. فاصله بین تله ها حداقل25 متر و فواصل نمونه برداری 15 روزدر نظر گرفته شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف بین تیمارها درفاکتورهای جهت نصب تله، ارتفاع نصب تله و اثرات متقابل بین آنها معنی‌دار بود به نحویکه در فاکتور جهت نصب تله ها بیشترین شکار در جهت شمالی با میانگین شکار13/45 ±17/228عدد و در فاکتور ارتفاع نصب تله ها تیمارهای مربوط به ارتفاع 3 و2 متری به ترتیب با شکار1/40±94/207 و 32/36±25/192 عدد مگس زیتون درسطح کارایی برتر قرار داشتند. در بررسی اثرات متقابل نیز بیشترین شکار تله ها به‌ترتیب مربوط به تیمار های جهت شمالی ارتفاع 3متری و جهت شمالی ارتفاع 2متری به‌ترتیب با میانگین شکار6/64±‌270 و 1/48±226 عدد مگس بود. بنابراین برای شکار مگس زیتون در شرایط استان گیلان با در نظر داشتن جهت باد غالب منطقه که عمدتاً ازجانب منجیل می‌باشد، نصب تله های زرد چسبنده در جهت شمالی و ارتفاع 2 الی 3 متری درخت زیتون بیشترین کارایی را داشتند.

مگس میوه زیتون؛ جهت نصب تله؛ ارتفاع نصب تله؛ گیلان