عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

مرضیه افتاده؛ جلال جلالی سندی؛ بیتا ولی‌زاده

پروانه سفید آمریکایی (Hyphantria cunea Drury)، آفتی پلی‌فاژ است که لاروهای این آفت روی دامنه وسیعی از درختان جنگلی، درختان میوه، گیاهان زراعی و علف‌های هرز تغذیه می‌کنند. تصور استفاده از حشره‌کش‌های گیاهی از مدت‌ها پیش به عنوان جایگزین حشره‌کش ‌های مصنوعی برای مدیریت آفات گیاهی در کاهش خطرات زیست محیطی و سلامت انسان مطرح بوده است. چریش یکی از محصولات گیاهی است که به عنوان حشره‌کش استفاده می‌شود، محصولات چریش متفاوت بوده، بسیاری از این ترکیبات از قسمت‌های مختلف درخت چریش جدا شده و نامگذاری‌های مختلف دارند، در این میان Azadirachtin سهم عمده‌ای دارد که به عنوان حشره‌کش فعال ازدانه، برگ و دیگر بخش‌های درخت چریش به دست می‌آید. باکتری Bacillus thuringiensisیکی از مهم‌ترین بیمارگر‌ها در راسته پروانه‌ها است که می‌تواند نقش مهمی در تنظیم جمعیت آفات جنگلی داشته باشد. در این تحقیق تاثیر حشره‌کش‌های آزادیراختین 03/0 درصد و Bacillus thuringiensis روی کشندگی و بعضی از ویژگی‌های زیستی و بیوشیمیایی پروانه سفید آمریکایی (در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی (دمای 2± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5± 75 و دوره نوری 8 : 16 (تاریکی: روشنایی) ساعت) مورد بررسی قرار گرفت. به منظور تعیین LC50 و LC30 حشره کش‌های مورد آزمایش، آزمایش‌های زیست سنجی روی لارو‌های سن سوم انجام شد. میزان LC50 و LC30 برای B.t به ترتیب 219 و 105 پی‌پی‌ام محاسبه شد. میزان LC50 و LC30 حاصل از افزودن B.t به لارو‌های تیمار شده با پنج غلظت آزادیراختین (33/3 ، 033/7، 67/14، 33/13و 60/66 پی‌پی‌ام ) به ترتیب 86/11 و 18/5 پی‌پی‌ام گزارش شد. به منظور درک صحیح از علل این وقایع، برخی از ترکیبات بیوشیمیایی مهم نظیر پروتئین، تری گلیسرید، کلسترول، گلوکز، گلیگوژن، اوره، اسید اوریک، آلفا آمیلاز، آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، آلکالین فسفاتاز، اسید فسفاتاز، استراز‌های عمومی و گلوتاتیون اس ترانسفراز تحت تاثیر غلظت‌های LC30 و LC50، 72 ساعت بعد از تیمار مورد ارزیابی قرار گرفت. آنالیز بیوشیمیایی لارو‌های تیمار شده نشان داد فعالیت آنزیم‌های پروتئاز، آمیلاز و ترکیبات گلوکز، پروتئین و تری‌گلسرید نسبت به شاهد تفاوت معنی‌داری داشت. گلیگوژن، اسید فسفاتاز و آلفا آمیلاز در مقایسه با شاهد به طور معنی‌داری کاهش یافت. آنزیم آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) افزایش معنی‌داری نسبت به شاهد نشان دادند. حشره‌کش-های مورد استفاده در غلظت‌های زیر کشنده می‌توانند اثرات برگشت‌ناپذیری را بر متابولیسم ترکیبات بیوشیمیایی این آفت وارد کنند. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که اثر متقابل باکتری B.t با حشره‌کش مذکور اثر افزایشی است و می‌توان از مخلوط آزادیراختین و B.t در برنامه مدیریت تلفیقی این آفت استفاده کرد.

پروانه سفید آمریکایی؛ آزادیراختین؛ ترکیبات بیوشیمیایی