ارزیابی حضور گونه‌های هم‌بوم و هم‌نیا در جمعیت قارچ Botrytis cinerea در منطقه ورامین
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
قارچ Botrytis cinerea عامل بیماری کپک خاکستری بوده و به عنوان یکی از مهمترین عوامل بیماری‌زایی پس از برداشت در ایران و جهان به حساب می‌آید. این قارچ هاپلوئید، هتروتالیک و آسکومیستی بوده و دارای ساختار پیچیده و تنوع ژنتیکی بالا است. مطالعات ژنتیکی بیانگر آن است که جمعیت قارچ Botrytis cinerea متشکل از دو گونه فیلوژنتیک هم‌بوم و هم‌نیا تحت عنوان گروه I شامل جدایه‌های Botrytis pseudocinerea و گروه II شامل جدایه‌های Botrytis cinerea است. به منظور تفکیک و شناسایی این دو گونه از تکثیر ژن Bc-hch که یک همولوگ برای ژنNc-het-c در قارچ Neurospora crassa است، استفاده می‌شود. تکثیر این ناحیه و سپس برش آن با کمک آنزیم Hha1 منجر به تشکیل 6 باند برای هر دو گونه B.cinerea و B. pseudocinerea خواهد شد. این شش باند از نظر وزن باند با یکدیگر یکسان هستند با این تفاوت که باند 517 در قارچ B.cinerea با باندی با وزن 601 جفت باز در قارچ B. pseudocinerea جایگزین شده است. در این مطالعه و به منظور بررسی امکان حضور هر دو گونه هم‌بوم و هم‌نیای I و II در منطقه ورامین، گلخانه‌های صیفی و سبزی در این منطقه مورد ارزیابی قرار گرفتند. گیاهانی که دارای علائم بیماری کپک خاکستری بودند جمع‌آوری و سپس به آزمایشگاه منتقل گردیدند. پس از آن قارچ B.cinerea جداسازی و با استفاده از خصوصیات ریخت‌شناختی، شناسایی و سپس خالص‌سازی گردید. جدایه‌های خالص‌سازی شده سپس برای طولانی مدت تحت گلیسیرین 20 درصد و در دمای 20- درجه سانتیگراد نگهداری شدند. در این تحقیق از 50 جدایه قارچ B.cinerea استفاده گردید. پس از استخراج دی.ان.ای و تایید خصوصیات کیفی و کمی آن با استفاده از ژل الکتروفورز و اسپکتوفتومتر، ژن Bc-hch به منظور تایید گونه‌های فیلوژنتیکی در همه‌ی جدایه‌ها با استفاده از یک جفت آغازگر مربوط به این ژن تکثیر گردید. واکنش پی.سی.آر منجر به تکثیر قطعه دی.ان.ای مورد نظر به طول تقریبی 1170 جفت باز در همه‌ی جدایه‌ها شد. برش آنزیمی قطعه تکثیر شده به کمک آنزیم Hha1، تولید شش قطعه دی.ان.ای برای همه‌ی جدایه‌ها به وزن مولکولی 517، 287، 155، 119، 84، 9 به همراه داشت که مطابق با الگوی باندی توصیه شده برای گونه B.cinerea بود. همچنین در هیچ یک از جدایه‌ها باندی با وزن 601 جفت باز مشاهده نگردید. نتایج این تحقیق نشان داد که گروه I شامل گروه فیلوژنتیکی B. pseudocinerea در منطقه ورامین حضور نداشته و گونه غالب و بیماری‌زای کپک خاکستری در این منطقه، گونه‌ی B.cinerea است. این تحقیق برای اولین بار در ایران انجام شد. احتمالاً استفاده از جدایه‌های بیشتر با تنوع میزبانی بالا امکان یافتن گونه‌های هم‌بوم و هم‌نیا را در جمعیت این قارچ فراهم خواهد آورد.
کلیدواژه ها