عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

جهانشیر شاکرمی؛ مژگان مردانی طلایی؛ قدیر نوری قنبلانی؛ جبرائیل رزمجو؛ مهدی حسن پور؛ لیلا متقی نیا

استاد دانشگاه

کفشدوزک، Hippodamia variegata Goeze گونه‌ای چندین‌خوار و با پراکنش وسیع می‌باشد که به عنوان یکی از شکارگرهای مؤثر شته‏ی سبز هلو، Myzus persicae Sulzer شناخته می‌شود. شته‏ی سبز هلو، آفتی چندین‌خوار و هولوسیکلیک است که سبب کلروز، نکروز، کوتولگی، از بین رفتن گل و میوه، پیچیدگی و ریزش برگ، پژمردگی و کاهش نرخ رشد گیاه میزبان می‌شود. بررسی اندازه‏ی بدن به‏ویژه در حشرات ماده‏ی شکارگر یکی از معیارهای مهم در کنترل کیفی دشمنان طبیعی می‌باشد، زیرا به طور مستقیم روی زادآوری، اندازه‏ی تخم و طول عمر ماده‌ها مؤثر است. اندازه‏ی بدن به طور معمول به کیفیت غذایی طعمه‌های در دسترس در دوره لاروی بستگی دارد. تغییر کیفیت گیاه میزبان از طریق کوددهی می‌تواند نه تنها روی کیفیت غذایی طعمه‌ها، بلکه به طور غیر مستقیم روی دشمنان طبیعی آن‌ها تأثیر بگذارد. این پژوهش به منظور بررسی اثر کاربرد کودهای مختلف در گیاه فلفل دلمه‌ای، Capsicum annum L. بر اندازه‏ی بدن حشرات کفشدوزک H. variegata با تغذیه از شته‏ی سبز هلو انجام شد. برای ایجاد کیفیت‌های مختلف شته‏ی سبز هلو، ابتدا این شته روی فلفل دلمه‌ای تحت تیمارهای مختلف کودهای غیرآلی، آلی و بیولوژیک شامل شاهد، سولفات روی، ورمی‌کمپوست (30 درصد حجمی)، Bacillus subtilis، Pseudomonas fluorescens، Glomus intraradices، G. intraradices× B. subtilis و G. intraradices× P. fluorescens پرورش یافت. سپس، کفشدوزک H. variegata برای یک نسل به طور جداگانه روی تیمارهای آلوده به شته پرورش داده شد. برای اندازه‏گیری ابعاد بدن کفشدوزک در تیمارهای مختلف، از حشرات ماده‏ی تازه ظاهر شده‏ استفاده گردید. طول و عرض پیش‌گرده، طول بالپوش و طول ساق و ران پای عقبی آن در زیر استریومیکروسکوپ تعیین شد. تجزیه‌ی واریانس و مقایسه‏ی میانگین داده‌ها در نرم افزار آماری SPSS انجام گرفت. نتایج نشان داد که اندازه‏ی برخی قسمت‌های بدنی کفشدوزک به طور معنی‌داری تحت تأثیر تیمارهای مختلف کودی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، طول پیش‌گرده‏ی کفشدوزک بین 906/0 تا 050/1 میلی‌متر در تیمارهای مختلف در نوسان بود که بیش‌ترین مقدار آن در تیمارهای شاهد، سولفات روی و B. subtilis به‏دست آمد. عرض پیش‌گرده‏ی کفشدوزک به طور معنی‌داری تحت تأثیر تیمارهای مورد بررسی قرار نگرفت. هم‌چنین، طول بالپوش کفشدوزک بین 267/3 تا 716/3 میلی‌متر در تیمارهای مختلف متغیر بود که بیش‌ترین مقدار آن در تیمار B. subtilis به دست آمد. تیمارهای مختلف کودی تأثیر معنی‌داری روی اندازه‏ی‌ ساق و ران پای عقبی کفشدوزک نداشتند. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که تیمار کردن خاک بستر گیاه فلفل‌دلمه‌ای با کودهای مختلف می‌تواند برخی ویژگی‌های مرفولوژیک کفشدوزک H. variegata را تحث تاثیر قرار دهد.

Hippodamia variegata؛ اندازه‏ی بدن؛ شته‏ی سبز هلو؛ کود بیولوژیک؛ کود آلی؛ کود غیرآلی