تنوع قارچ‌های ماکروبازیدیومیست در استان گیلان
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
قارچ‌های ماکروبازیدیومیست به دلیل همزیستی با درختان، مصرف خوراکی و دارویی حائز اهمیت هستند. هر گونه از قارچ‌ها جایگاه اکولوژیکی مشخصی دارند. همزیستی در ماکروبازیدیومیست‌ها می‌تواند با یک درخت بطور اختصاصی و یا با چندین درخت باشد. میزبان این دسته از قارچ‌ها هم درختان پهن برگ و هم سوزنی برگ هستند. دوره رویش این قارچ‌ها معمولا در فصول بهار و پاییز بعد از بارندگی می‌باشد. علی رغم اهمیت قارچ‌های ماکروبازیدیومیست ، تنها مطالعات غیر متمرکز و محدودی در خصوص این دسته از قارچ‌ها در ایران و به ویژه در استان گیلان صورت گرفته است. گیلان استانی با مساحت کم در شمال ایران است که دارای شرایط آب و هوایی معتدل مرطوب می‌باشد. پوشش جنگلی عمدتا متشکل از بلوط، راش و ممرز اغلب در غرب استان واقع شده و لذا تنوع قارچ‌های ماکروبازیدیومیست در غرب بیشتر از سایر نقاط استان می‌باشد. در مطالعه‌ی صورت گرفته در خصوص قارچ‌های ماکروبازیدیومیست در غرب استان گیلان در طی فصل‌های پاییز و بهار سال‌های 1393 و 1394، 21 گونه از جنگل‌های استان گیلان جمع‌آوری و شناسایی شد که این تعداد به نسبت مساحت کم استان چشمگیر می‌باشد. نمونه‌ها بعد از جمع‌آوری و عکس برداری از نمونه های تازه به روش استاندارد خشک شدند و شناسایی با استفاده از مواد شیمیایی مانند پتاسیم هیدروکسید3%، محلول ملزر و آبی کتان صورت پذیرفت که شناسایی در سطح گونه با استفاده از کتب معتبر قارچشناسی انجام شد. اکثر 21 گونه‌ی شناسایی شده توسط مردم گیلان مصرف خوراکی دارند. در بین مناطق استان گیلان از شهرستان‌های شفت، سراوان، ماسال، شاندرمن، فومن، رشت و رودبار نمونه‌برداری صورت گرفت که در بین شهرستان‌های غرب گیلان شهرستان شفت از بیشترین تنوع برخوردار بود. اکثر نمونه‌های جمع‌آوری شده با درختان بلوط بصورت اکتومیکوریز بوده و کمتر با سوزنی‌برگان و سایر درختان پهن‌برگ همزیستی دارند. گونه‌های شناسایی شده به راسته‌های Russulales، Cantharellales و Agaricales تعلق داشته که در این بین بیشترین تنوع متعلق به گونه‌های راسته‌ی Russulales می‌باشد. در میان گونه‌های شناسایی شده گونه‌های Amanita caesarea، Macrolepiota procera، Russula cyanoxantha، Lactarius ruginosus و Russula luteotacta به چشم می‌خورد که دو گونه‌ی Lactarius ruginosus و Russula luteotacta از راسته‌ی Russulales برای اولین بار از ایران گزارش می‌شوند. تمامی نمونه‌ها در هرباریوم قارچشناسی دانشگاه گیلان و بخشی نیز در هرباریوم جدیدالتاسیس سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران نگهداری می‌شوند. شناسایی و جمع‌آوری قارچ‌های ماکروبازیدیومیست می‌تواند پتانسیل در خور توجهی جهت وارد نمودن این قارچ‌ها در چرخه صنعت و داروسازی در اختیار جامعه‌ی علمی قرار دهد.
کلیدواژه ها