عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

علیرضا پورحاجی؛ حسین لطفعلی زاده؛ رضا فرشباف پورآباد؛ بابک قرالی؛ عباس محمدی خرم آبادی

عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز

مگس های میوه به عنوان آفات سبزی ها و میوه ها پراکنش وسیع داشته و ارقام زیادی از این محصولات را مورد حمله قرار میدهند. با این که دوبالان یکی از وسیع ترین منابع میزبانی ایکنومونیدها می باشند ولی به عنوان پارازیتویید این مگس ها کمتر گزارش شده اند. این مطالعه به منظور جمع آوری و شناسایی زنبوران پارازیتوئید مگس‌های میوه ی فعال روی گیاهان خانواده مرکبان در شمال غرب ایران طی سالهای 1394-1392 انجام گرفت. بدین منظور گل های گیاهان این خانواده در جعبه‌های پلاستیکی به اندازه 3308 سانتی‌مترمکعب که دهانه آنها با تور ارگانزا پوشانده شده بود قرار و در شرایط گلخانه ای نگهداری شدند. مگس‌ها و زنبوران پارازیتوئید خارج شده از آنها با اسپیراتور جمع آوری و مگس ها بعد از کشته شدن با سم سیانور با استفاده از سوزن مینوتن اتاله و زنبوران پارازیتویید به طور زنده به الکل 75% منتقل شدند. مگس ها و پارازیتوییدهای خارج شده از آنها با استفاده از توصیف ها و کلیدهای معتبر شناسایی شدند. در این بررسی پنج گونه زنبور پارازیتوئید از روی پنج گونه مگس میوه: Cremastus lineatus از مگس Urophora terebrans از منطقه الند (38 درجه و 48 دقیقه شمالی، 44 درجه و 33 دقیقه شرقی درارتفاع 1722 متر) در20/4/93، آذربایجان غربی از گیاه میزبان Onopordon sp.، Diadegma maculatum از مگس Hypenidium robrowskii از منطقه شاهین دژ (36 درجه و 36 دقیقه شمالی، 46 درجه و 33 دقیقه شرقی درارتفاع 1370 متر) در29/5/93، از گیاه میزبان Lactuca serriola و از منطقه کلیساکندی (38 درجه و 50 دقیقه شمالی، 44 درجه و 27 دقیقه شرقی درارتفاع 2319 متر) در 16/5/94، از گیاه میزبانCirsium congestum در آذربایجان غربی، Scambus brevicornis از مگس Sphenella marginata از منطقه ارشد چمنی (37 درجه و 45 دقیقه شمالی، 46 درجه و 18 دقیقه شرقی درارتفاع 2847 متر) در 6/5/93، از گیاه میزبان Senecio vulgare در آذربایجان شرقی، Scumus rufator از مگس Terellia gynaecochroma و Urophora sp. در مناطق ارشد چمنی و کندوان (37 درجه و 47 دقیقه شمالی، 46 درجه و 14 دقیقه شرقی درارتفاع 2265 متر) در 1/7/92، آذربایجان شرقی از گیاه میزبان Onopordon acunthium و Tranosema sp. از مگس Tephritis sp. Dioscurea group از گیاه میزبان Echinops sp. در منطقه ارشد چمنی آذربایجان شرقی پرورش داده شدند. از این پارازیتوئیدها ,Cremastus lineatus, S. rufator و Tranosema sp. برای فون ایران و تمام روابط مگس میزبان- پارازیتوئید و گیاه میزبان برای جهان جدید هستند. در این بررسی S. brevicornis و C. lineatus در مقایسه با سایر گونه‌ها، بترتیب بیشترین جمعیت را داشتند. زنبوران پارازیتویید و مگس ها این تحقیق به ترتیب توسط نویسنده چهارم متخصص خانواه ایکنومونید و دکتر سعید محمدزاده نمین متخصص تفریتیدها، شناسایی و تایید شده اند. نمونه ها در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی نگهداری میشوند.

میزبان؛ پراکنش؛ Ichneumonidae؛ رکورد جدید؛ منطقه پالئارکتیک