عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

اصغر حسینی نیا؛ ¹محمد خانجانی؛ ²سعید جوادی خدری؛ امیر عربی؛ سجاد نیازی

¹استاد دانشگاه

²دانشگاه بوعلی سینا

سفید بالک گلخانهTrialeurodes vaporariorum (Westwood), (Hem.: Aleyrodidae) یک آفت مهم درگلخانه‌های رز در دنیا است. به منظور کنترل این آفت زیست سنجی روغن‌های چریش، سیتووت و ولک روی مراحل ثابت شامل (پوره دوم، سوم و شفیره) و حشره بالغ این آفت در شرایط گلخانه‌ای انجام گرفت. به علاوه زیست سنجی دلتامترین روی حشره بالغ و بپروفزین روی پوره-ها و نرخ سینرژیستی هر سه روغن روی دلتامترین و بپروفزین برآورد شد. در زیست سنجی از قفس شفاف پلاستیکی حاوی سه برگچه متصل به بوته و محتوی 30 پوره یا 30 حشره بالغ استفاده شد. تعداد 350 قلمه رز رقم آپلو (Rosa hybrida Apollo) تهیه و در گلدان به قطر 18cm کاشته شدند. سفید‌بالک از بوته های رز جمع آوری ، تعیین گونه و سپس روی رز پرورش داده شد. هر گلدان با یک برگ (پنج برگچه) دارای تعداد تقریبی 200 پوره آلوده شدند. هر گلدان شامل یک قفسه‌ی واجد یک برگ سه برگچه‌ای بود. تعداد حشرات (بالغ یا پوره) در هر قفس 30 عدد و برای هر تیمار 150 عدد در نظر گرفته شد. تعیین محدوده‌ی غلظت‌های لازم برای زیست‌سنجی بر اساس روش رابرتسون و پریسلر برای مرگ ‌و‌ میری 25 تا 75 درصد با فاصله لگاریتمی برای پنج غلضت برآوردشد. هر برگ به مدت 5 ثانیه درون محلول‌ها غوطه‌ور شدند و یک ساعت بعد 30 حشره بالغ یک روزه برای یک تکرار درون یک قفس -پلاستیکی با یک برگ سه برگچه ای متصل به بوته رها شد. یک روز پس از تیمار حشره بالغ قفس ها از بوته جدا و به آزمایشگاه منتقل شدند و حشرات مرده شمارش گردید. ولی برای پوره های مرده یک هفته بعد از تیمار برگ‌ها، قفس ها از بوته جدا شد و با استریومیکروسکوپ با بزرگنمایی (10X) شمارش شد. نتایج نشان داد که LC50 مخلوط دلتامترین با روغن‌های چریش، سیتووت و ولک برای حشره بالغ به ترتیب417.55، 290.51 و 639.07 پی‌پی‌ام‌ بود. نرخ سینرژیستی روغن‌های چریش، سیتووت و ولک روی دلتامترین در مرگ ‌و‌ میر حشرات بالغ به ترتیب 3.62، 5.45 و 2.56 برآورد گردید. بیش‌ترین اثر سینرژیستی محلول بپروفزین در کنترل پوره‌ها در مخلوط با سیتووت و بعد از آن روغن‌های چریش و ولک به ترتیب با نرخ سینرژیستی 7.24، 4.86 و 3.55 مشاهده شد. همچنین LC50 بپروفزین مخلوط با روغن‌های چریش، سیتووت و ولک برای پوره‌ها به ترتیب217.26، 177.32 و 559.56 پی پی ام ثبت شد. با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه مخلوط روغن‌های سیتووت، چریش و ولک با دلتامترین برای کنترل شیمیایی حشرات بالغ و مخلوط روغن‌های مشابه با بپروفزین برای کنترل پوره‌های این آفت در قالب کنترل تلفیقی آفت قابل توصیه است.

زیست سنجی؛ آفت‌کش ها؛ سفید بالک گلخانه؛ رز