عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

اصغر حسینی نیا؛ ¹محمد خانجانی؛ ²سعید جوادی خدری؛ علی امیری؛ سجاد نیازی

¹استاد دانشگاه

²دانشگاه بوعلی سینا

سفید‌بالک گلخانه Trialeurodes vaporariorum (Westwood), (Hem.: Aleyrodidae) یکی از آفات مهم‌ رز در دنیا است. با توجه به اهمیت روغن‌ها در کنترل این آفت، اثر نرخ مرگ و میر روغن‌ها و حشره‌کش‌های رایج روی حشره بالغ و مراحل ثابت (پوره سن دوم، سوم و شفیره‌) آفت روی رز در شرایط گلخانه‌ای در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 20 تیمار و سه تکرار مقایسه گردید. قلمه های رز از رقم آپلو (Rosa hybrida Apollo) انتخاب شد. در هرکرت با مساحت 1m2 و فاصله کرت ها 0.5m نه قلمه رز کاشته شد لذا هر تیمار 27 درختچه رز داشت. سفید‌بالک از گلخانه های آلوده جمع آوری و پس از تعیین گونه روی بوته های رز پرورش داده شد. هر بوته‌ رز یکساله با 30 مرحله ثابت آفت آلوده شد. یک ماه پس از آلوده سازی، تیمارها روی بوته‌های آلوده با سمپاش موتوری الکترواستاتیک کوله ای محلول پاشی شدند. قبل از محلول‌پاشی کرت‌ها با پلاستیک جدا شدند. مراحل ثابت آفت از پشت سه برگچه جدا شده از 15، 20 وcm 25 از نوک بوته با استریومیکروسکوپ (10X) یک روز قبل و هفت روز بعد از تیمار شمارش گردیدند. سه برگچه از ده سانتیمتری نوک بوته انتخاب و بدون آنکه از بوته جدا شوند با لوپ دستی (2.5X) از پشت برگچه‌ها یک روز قبل و هفت روز بعد از تیمار، حشرات بالغ شمارش شدند. داده ها به روش هندرسون-تیلتون به درصد تلفات تبدیل شدند. تیمار‌ها شامل روغن ولک(90 EC درصد) 0.5 و ml/L 1 به تنهایی و مخلوط با ml/L 0.5 دلتامترین (دسیسEC 2.5 درصد)؛ سوپر اویل(80 EC درصد) ml/L 0.5 به تنهایی و مخلوط با ml/L 0.5 دلتامترین؛ سیتووت (الکیل آریل پلی گلیکول اترEC 100درصد) 0.25 و ml/L 0.5 به تنهایی و مخلوط با ml/L 0.5 دلتامترین؛ روغن دانه چریش(99 EC درصد) 0.25، 0.5 و 1 ml/L به تنهایی و مخلوط با ml/L 0.5 دلتامترین؛ دلتامترین ml/L 0.5؛ بوپروفزین (آپلود SC 40 درصد) ml/L 1؛ پریدابن (سان مایت EC 2درصد) ml/L 0.5؛ اسپرومسی فن (آوبرون SC 24 درصد) ml/L 0.5 و شاهد آب پاشی بودند. نتایج تجزیه واریانس میانگین داده-ها نشان داد که کلیه تیمارها با شاهد دارای اختلاف معنی‌داری در سطح 5 درصد بودند. مؤثرترین ترکیب، تیمار روغن دانه چریش ml/L 1 مخلوط با ml/L 0.5 دلتامترین با تلفات 90.79 و 91.72 درصد و بعد از آن تیمار بپروفزین 1 ml/L با تلفات 89.29 و 81.84 درصد به ترتیب برای کنترل مراحل ثابت و حشره بالغ بودند. اسپرومسی فن 0.5 ml/L به ترتیب 78.22 و 64.02 درصد تلفات و پریدابنml/L 0.5 به ترتیب 80.32 و 82.84 درصد تلفات روی مراحل ثابت و حشره بالغ نشان دادند. بنابراین برای کنترل مرحله بالغ ترکیب روغن چریش 1 ml/L مخلوط با دلتامترین 0.5 ml/L و برای کنترل مراحل ثابت بپروفزین 1 ml/L توصیه می-گردد.

رز؛ سفید بالک گلخانه؛ روغن‌ها؛ آفت کش‌ها