اولین گزارش Clonostachys buxi (J.C. Schmidt ex Link) از درختان شمشاد در جنگل‌های شمال ایران
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
طی مطالعه‌ای که در سال‌های 1393-1394 در جنگل‌های شمشاد شمال کشور انجام شد، از نمونه‌های شمشاد جمع‌آوری شده از منطقه سی سنگان در استان مازندران جدایه‌هایی از قارچ Clonostachys buxi (J.C. Schmidt ex Link) جداسازی شد. جداسازی قارچ با روش‌های متعارف انجام و سپس به روش تک اسپور خالص‌سازی شد. بررسی ریخت شناسی جهت شناسایی اولیه انجام گرفت، کنیدیومهای قارچ به کندی روی محیط PDA جوانه زده و رشد مسیلیوم نیز در دمای 23- 25 درجه بسیار کند (روزانه 2-3 میلیمتر) بود. رنگ مسیلیوم هوایی در ابتدا سفید و سپس به صورت دوایر متحدالمرکز به رنگ سفید تا هلویی دیده شد. این قارچ دارای کنیدیوفورهای ثانویه پنیسلیوئیدی بود، در این کنیدیوفورها فیالیدهای بینابینی در بخش‌های انتهایی کنیدیوفر تشکیل شده و عموما یک فیلید بینابینی همراه با یک فیالید انتهایی بود. کنیدیومها هم از سلولهای انتهایی کنیدیوفور پنیسیلوئید و هم از سلول مولد کنیدی فیالیدهای بینابینی تولید شد، کنیدیومها به صورت زنجیره ای از کنیدی که روی هم لغزیده اند تشکیل شده بود ، کنیدیومها دوکی شکل و در انتها نسبتا تیز بودند، اندازه کنیدیوم ها 2-1 ×7-5 میکرومتر و آنها دارای یک هیلوم متمایل به جانب بودند. وجه تفکیک بارز این گونه از گونه Volutella buxi که اکثرا همراه هم هستند، وجود رنگ کلنی V. buxi صورتی و رنگ کلنی C .buxi سفید با دوایر متحدالمرکز و کنیدیومهای با دوسر مدور و تقریبا بیضوی V. buxi نسبت به کنیدیومهای دوکی شکل C. buxi است. سپس دی ان آ قارچ با روش cTAB استخراج و به کمک آغازگرهای Bt2a/ Bt2b با PCR تکثیر شد. محصول PCR توسط شرکت macrogen کره جنوبی و به روش Sanger sequencing تعیین توالی شد. توالی حاصل توسط نرم افزار ِ DNAstar-Seqmanاصلاح و در NCBI بلاست و با توالی این ناحیه از ژن بتا توبولین سایر قارچها در سایت مذکور مقایسه شد. مقایسه توالی نوکلئوتیدی قسمتی از ژن بتاتوبولین تکثیر یافته توسط دو آغازگر Bt2a/ Bt2b با اطلاعات موجود در بانک ژن NCBI نشان داد، توالی بدست آمده با توالی دو جدایه KM23211.1 مربوط به (مرحله‌ی غیرجنسی) Clonostachys buxi وAF358215.1 مربوط به coronata Bionectria (مرحله‌ی جنسی)100درصد مشابهت دارد، که تاییدی بر شناسایی گونه Clonostachys buxi بود و توالی یکی از جدایه‌های شمال ایران با شماره دسترسی KU685401.1 در NCBI به ثبت رسید. نتایج آزمون بیماریزایی روی برگ شمشاد هیرکانی در گلخانه نشان داد که جدایه‌ها بعد از دو هفته توانستند پشت برگها را کلونیزه نموده و میسلیوم قارچ به صورت پوشش سفیدی پشت برگ پدیدار گردید. . این اولین گزارش از قارچ Clonostachys buxi در ایران می‌باشد. قارچ Clonostachys buxi (J.C. Schmidt ex Link) که همنام Sesquicillium buxi (J.C. Schmidt ex Link) W. Gams می باشد، به عنوان عامل زردی برگ‌های شمشاد معرفی شده است (Batdorf, 1995).
کلیدواژه ها