بررسی اثر سینرژیستی ترکیب کاربندازیم و ایپرودیون روی Botrytis cinerea
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
قارچ آسکومیست Botrytis cinerea یکی از مهم‌ترین بیمارگرهای گیاهی است که عامل بیماری پوسیدگی خاکستری در انگور و برخی محصولات دیگر می‌باشد. کنترل شیمیایی با استفاده از قارچ‌کش‌ها به عنوان موثر‌ترین روش کنترل بیماری در نظر گرفته می‌شود. در سال‌های اخیر پوسیدگی خاکستری در تاکستان‌های استان آذربایجان غربی شایع شده و خسارت‌های قابل توجهی به این محصول وارد می‌کند. با توجه به اینکه رقم انگور مقاوم به این بیماری در کشور شناسایی نشده است، استفاده از قارچ‌کش‌ها تنها روش موثر برای کنترل بیماری در منطقه است. امّا B. cinerea جزو بیمارگرهایی با خطر بروز مقاومت بالا می‌باشد و برای جلوگیری از بروز مقاومت در جمعیت‌های قارچ، استفاده از ترکیب قارچ‌کش‌ها به خصوص ترکیباتی با اثر سینرژیستی ضروری به نظر می‌رسد. کاربندازیم و ایپرودیون از جمله رایج‌ترین قارچ‌کش‌ها در استان می‌باشند ولی هیچ اطلاعاتی در زمینه اثر سینرژیستی ترکیب آنها روی B. cinerea وجود ندارد. بنابراین در این تحقیق اثر نسبت-های مختلف این دو قارچ‌کش روی B. cinerea و وجود خاصیت سینرژیستی احتمالی آنها در شرایط درون شیشه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، تعداد چهار جدایه‌ها قارچ در محیط کشت Potato dextrose agar (PDA) حاوی غلظت‌های مختلف هر کدام از قارچ‌کش‌ها و نیز نسبت‌های مختلف از ترکیب دو قارچ‌کش کشت شدند و پس از 48 ساعت قطر رشد پرگنه‌ها اندازه‌گیری شد. سپس درصد بازدارندگی رشد در هر غلظت در مقایسه با شاهد (PDA فاقد قارچ‌کش) محاسبه گردید و با استفاده از این داده‌ها، مقادیر EC50 با روش Probit تعیین شد. به منظور بررسی وجود اثر سینرژیستی نسبت‌های مختلف ترکیب قارچ‌کش‌ها، مقادیر EC50 مورد انتظار هر ترکیب با استفاده از فرمول Waldey محاسبه گردید. از نسبت EC50 مورد انتظار به EC50 مشاهده شده، فاکتور سینرژی (Synergy factor) بدست آمد که مقادیر بیش از 5/1 به عنوان اثر سینرژیستی و مقادیر بین صفر تا 5/1 اثر افزایشی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که ترکیب‌ها و نسبت‌های مختلف قارچ‌کش‌ها اثرات متفاوت روی هر کدام از جدایه‌ها داشتند و در اغلب ترکیب‌ها و نسبت‌ها اثر افزایشی مشاهده شد ولی در مواردی اثر شینرژیستی نیز وجود داشت. در بین ترکیب‌های مورد بررسی، نسبت 1:7 ترکیب ایپرودیون:کاربندازیم بیشترین اثر سینرژیستی روی جدایه‌های مورد بررسی داشت و مقادیر فاکتور سینرژی از 25/2 تا 36/5 محاسبه گردید. در این ترکیب مقادیر EC50 از 028/0 تا 08/0 پی‌پی‌ام بود در حالی که این مقادیر برای کاربندازیم 022/0 تا 16/0 و برای ایپرودیون 09/0 تا 48/0 پی‌پی‌ام محاسبه گردید. بنابراین، این نسبت بهترین ترکیب دو قارچ‌کش بود که پس از بررسی و اثبات اثر آن در کنترل بیماری، می‌توان از این نسبت در مدیریت پوسیدگی خاکستری استفاده کرد. با استفاده از این ترکیب، میزان مصرف قارچ‌کش کاهش می‌یابد و احتمال بروز مقاومت به ایپرودیون و کاربندازیم در جمعیت‌های بیمارگر نیز کاهش می‌یابد
کلیدواژه ها