ارتباط ژنتیکی جدایه‌های Colletotrichum gloeosporiodes s. l. ، گونه غالب آنتراکنوز لوبیا در ایران، با استفاده از نشانگرهای ISSR، rep – PCR و URP-PCR
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
قارچ Colletotrichum lindemuthianum به عنوان عامل اصلی بیماری آنتراکنوز لوبیا در دنیا شناخته می‌شود که در کلاد Orbiculare این جنس قرار می‌گیرد. در طی سال‌های 1392 تا 1394، طی بازدید از مزارعی در استان‌های زنجان، گیلان، مازندران و گلستان، تعداد 155 جدایه از جنسColletotrichum از گیاهان لوبیا چیتی، لوبیا سبز، لوبیا قرمز، پاچ‌باقلا، لوبیا چشم‌بلبلی، سویا و باقلا جداسازی گردید. برای شناسایی عوامل قارچی از محیط‌های غذایی PDA، (OA (oatmeal Agar و SNA (synthetic nutrient-poor agar medium) استفاده گردید. شناسایی جدایه‌ها بر اساس خصوصیات ریخت‌شناختی و تعیین توالی نواحی ژنومی ITS،TUB2 ، ACT، GS و GAPDH صورت پذیرفت. از بین 155 جدایه، 65 جدایه به کلاد Gloeosporioides از این جنس تعلق دارند. تعداد 42 جدایه به عنوان C. fructicola، 13 جدایه به عنوان C. gloeosporiodes s. s. و 10 جدایه به عنوان C. aenigma شناسایی شدند. بیماری‌زایی همه گونه‌ها در شرایط گلخانه اثبات شد. نتایج ما نشان داد که گونه C. gloeosporiodes s. l. گونه غالب آنتراکنوز لوبیا در کشور می‌باشد، در حالیکه قارچ C. lindemuthianum به عنوان عامل اصلی بیماری آنتراکنوز لوبیا در دنیا شناخته می‌شود. از سه نشانگر مولکولی ISSR، rep–PCR و URP-PCR برای انگشت‌نگاری DNA و ارزیابی ارتباط ژنتیکی جدایه‌های سه گونه C. fructicola، C. aenigma وC. gloeosporiodes s. s. گونه کمپلکس C. gloeosporiodes استفاده شد. تجزیه و تحلیل الگوی انگشت‌نگاری 59 جدایه‌ی گونه کمپلکس C. gloeosporiodes با نشانگرهای rep-PCR نشان داد که این جدایه‌ها بر اساس منطقه جغرافیایی، میزبان و گونه قارچی از یکدیگر تفکیک نمی‌شوند. در صورتی که نشانگر URP-PCR توانست جدایه‌هایC. fructicola بدست آمده از ساقه پاچ‌باقلا را از جدایه‌های سایر میزبان‌ها که از مناطق متفاوت جغرافیایی جداسازی شده بودند، تفکیک نماید. همچنین بر اساس دندروگرام رسم شده، جدایه‌های C. fructicola بدست‌آمده از میزبان باقلا در گروه انگشت‌نگاری جداگانه‌ای قرار گرفتند. جدایه‌های سه گونه C. fructicola، C. aenigma وC. gloeosporiodes s. s. بر اساس گروه‌های انگشت‌نگاری بدست آمده از نشانگر مولکولی ISSR بطور مطلوب از هم تفکیک شدند. بنابراین، نشانگر مولکولی ISSR در تفکیک گونه‌های این جنس، نشانگر مناسبی ارزیابی گردید. چنانکه دو گونه C. aenigma و C. fructicola که توسط نشانگرهای rep-PCR وURP- PCR از یکدیگر تمایز نیافتند، توسط آغازگر AF80824 نشانگر ISSR در سطح تشابه 57 درصد از یکدیگر جدا شدند. این مطالعه اولین گزارش از بیماری‌زایی گونه C. fructicola روی لوبیاچیتی، چشم‌بلبلی و باقلا و بیماری‌زایی گونه C. aenigmaروی لوبیاچیتی، لوبیا چشم‌بلبلی و سویا در دنیا می‌باشد. همچنین اولین گزارش از بیماری‌زایی گونه s. s. C. gloeosporioides روی لوبیا چیتی در ایران می‌باشد.
کلیدواژه ها