برهمکنش بین‌گونه‌ای زنبورهای پارازیتویید Aphidius matricariae وPraon volucre (Hymenoptera: Braconidae) روی مراحل مختلف شته Myzus persicae (Hemiptera: Aphididae)
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
1دانشگاه تربیت مدرس
2عضو هیات علمی-پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای
چکیده
شته Myzus persicae (Sulzer) (Hemiptera: Aphididae) یکی از آفات مهم با پراکنش جهانی در گلخانه‌ها می‌باشد. این شته یکی از آفات اقتصادی روی فلفل دلمه‌ای در گلخانه‌ها بوده و به دو صورت مستقیم (مکیدن شیره گیاهی) و غیرمستقیم (ترشح عسلک و انتقال ویروس‌ها) سبب کاهش محصول و خسارت اقتصادی می‌شود. کنترل بیولوژیک به عنوان یکی از ارکان مهم مدیریت تلفیقی آفات (IPM) در گلخانه‌ها مطرح است. زنبورهای پارازیتویید زیرخانواده Aphidiinae (Hymenoptera: Braconidae) به عنوان عوامل کنترل بیولوژیک مؤثر در کاهش جمعیت شته‌ها هستند. گونه‌هایAphidius matricariae Haliday و Praon volucre (Haliday) از پارازیتویید‌های مفید شته‌ها به خصوص شته M. persicae هستند که به صورت تجاری تولید و مورد استفاده قرار می‌گیرند. استفاده از چندین عامل کنترل بیولوژیک علیه آفات در گلخانه‌ها رایج است. برهمکنش بین گونهای دشمنان طبیعی برای کسب مواد غذایی و تولید نتاج ممکن است موفقیت آنها را در کنترل آفت میزبان تحت تأثیر قرار دهد. در این تحقیق، برهمکنش بین گونهای زنبورهای پارازیتویید A. matricariae و P. volucre روی سنین I، II، III، IV و افراد ماده بالغ بی‌بال شته M. persicae روی گیاه فلفل (رقم مارکوئزا) در تراکم50 میزبان با 10 تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی بررسی شد. آزمایش‌ها طی 24 ساعت در دمای °C1±25، رطوبت نسبی 5±60% و دوره نوری 14: 10 ساعت (روشنایی: تاریکی) انجام شد. قبل از برهمکنش بین گونهای زنبورهای پارازیتویید، بیشترین درصد پارازیتیسم شته M. persicae توسط زنبور پارازیتویید A. matricariae، 33/2±89% روی پوره سن سوم و توسط زنبور پارازیتویید P. volucre،73/3±75 و 13/2±67% به ترتیب روی پوره‌های سنین دوم و سوم مشاهده شد (0.01>P). حضور همزمان این دو گونه زنبور پارازیتویید کارایی آن ها را در پارازیته کردن شته M. persicae تحت تأثیر قرار داد. درصد پارازیتیسم پوره‌های سنین دوم و سوم پورگی شتهM. persicae بیشتر از سایر سنین پورگی تحت تأثیر برهمکنش بین گونهای زنبورهای پارازیتویید A. matricariae و P. volucre قرار داشت. کارایی زنبور پارازیتویید A. matricariaeتحت تأثیر برهمکنش بین گونهای، روی پوره سن دوم 23% و روی پوره سن سوم 52% کاهش یافت. در اثر برهمکنش بین گونهای زنبورهای پارازیتویید، درصد پارایتیسم شته M. persicae توسط زنبور پارازیتویید P. volucre روی پوره سنین دوم و سوم به ترتیب 31% و 50% کاهش یافت. پس از برهمکنش بین گونهای، درصد پارازیتیسم کل توسط زنبورهای پارازیتویید A. matricariae و P. volucre روی پوره‌های سنین دوم و چهارم شته M. persicae در مقایسه با زمانیکه هر یک از زنبورهای پارازیتویید به تنهایی روی این سنین پورگی قرار داشتند افزایش یافت. نتایج این تحقیق اطلاعات مفیدی در مورد اهمیت اثر برهمکنش بین گونهای زنبورهای پارازیتویید A. matricariae و P. volucre روی شتهM. persicae روی گیاه فلفل ارائه می‌دهد.
کلیدواژه ها