عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

علی اصغر کوثری؛ احد صحراگرد؛ رضا طلایی حسنلویی

سن شکارگر Orius niger از دشمنان طبیعی کنه‌ی تارتن دولکه‌ای، Tetranychus urticae به شمار می‌رود. برای استفاده‌ی توام از آن با قارچ بیمارگر Beauveria bassianaدر کنترل کنه‌ها لازم است که اثرات احتمالی مثبت و منفی این عوامل بیوکنترل روی همدیگر مورد بررسی قرار گیرد. از این رو، در پژوهش حاضر، پارامترهای مدت زمان جستجوگری، زمان تغذیه و نرخ موفقیت(تعداد شکار خورده شده تقسیم بر تعداد برخورد شکارگر با شکار) سن شکارگر O. niger در برخورد با کنه‌های سالم و آلوده به قارچ B. bassiana تخمین و مورد مقایسه قرار گرفت. این مطالعه به روش مشاهده مستقیم در مدت زمان یک ساعت روی دیسک برگی گیاه خیار صورت گرفت. قطر دیسک برگی 35 میلی‌متر و روی آن 20عدد کنه ماده بالغ رها‌سازی شد. واحد آزمایش شیشه‌ای به ابعاد 12 × 100× 100میلی‌متر و دارای سوراخی به قطر 35 بود(مشابه قفس تاشیرو). سن‌های شکارگر مورد استفاده در آزمایش به مدت 24 ساعت در شرایط گرسنگی قرار داده شد و پس از هر بار تغذیه سنO. niger از کنه‌ها، شکار دیگری بلافاصله جایگزین شد. اثر غلظت 107کنیدی در میلی‌لیتر جدایه بومیTV از قارچ B. bassiana روی پارامترهای ذکر شده برای سن شکارگر با چهار بازه زمانی (0، 24، 48 و 72 ساعت پس از آلودگی کنه به قارچ) و تیمار شاهد(بدون آلودگی) در 5 تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی مطالعه شد. نتایج نشان داد که به تدریج با گذشت زمان و آلودگی کنه ماده بالغ ( از صفر تا 72 ساعت)، زمان جستجوگری سن شکارگر O. niger به ازای هر شکار در مقایسه با تیمار سالم به شدت افزایش می‌یابد و مدت زمان تغذیه به همان نسبت کاهش می‌یابد. میانگین زمان جستجوگری به ازای هر شکار در شاهد و چهار بازه زمانی تیمار قارچی (0، 24، 48 و 72 ساعت) به ترتیب برابر 6/1، 5/3، 7/4، 5/6 و 2/21 دقیقه بود که با هم اختلاف معنی‌داری داشتند .(F=42.48, P<0.001) مدت زمان تغذیه هم با همان ترتیب شاهد و تیمارها و با وجود اختلاف معنی‌دار بین آنها (F=3.77, P<0.05) به ترتیب برابر 1/4، 6/2، 4/2، 9/1و 6/1 دقیقه بود. میانگین نرخ موفقیت سن شکارگر در برخورد با شاهد و چهار بازه زمانی تیمار قارچ هم به ترتیب 5/1، 7/0، 5/0، 5/0 و 1/0 بود و بین تیمارها اختلاف معنی‌دار ثبت شد .(F=23.81, P<0.001) نتایج آزمایش‌های نشان داد سن شکارگر در محیط دارای کنه تیمار شده با قارچ بیمارگر با افزایش مدت زمان جستجوگری و کاهش مدت تغذیه و کاهش نرخ موفقیت به حضور قارچ بیمارگر پاسخ می‌دهد. احتمالا این نتیجه می‌تواند بیانگر توانایی تشخیص طعمه‌های آلوده به قارچ و پرهیز از آنها به وسیله سن شکارگر O. niger است. اگر این برهمکنش در شرایط طبیعی هم اتفاق بیافتد ، نتایج پژوهش حاضر در زمان‌بندی برای استفاده توام از آنها کاربرد خواهد داشت.

دشمن طبیعی؛ خیار؛ نرخ‌موفقیت؛ زمان‌جستجوگری؛ زمان‌تغذیه