مقایسه خسارت شب‌پره مینوز گوجه‌فرنگی Tuta absoluta (Meyrick)روی ژنوتیپ‌های مختلف گوجه‌فرنگی در شرایط مزرعه
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
شب پره مینوز گوجه فرنگی Tuta absoluta (Meyrick) یکی از مخرب ترین آفات گوجه فرنگی در بسیاری از نقاط جهان از جمله ایران است. این آفت از خطرناک ترین آفات گوجه فرنگی در سراسر جهان به شمار می‌رود و لارو‌های آن از تمام مراحل رشدی گیاه گوجه فرنگی شامل مزوفیل برگ، ساقه، مریستم انتهایی، گل‌ها و میوه‌ها تغذیه کرده و آسیب و خسارت های جبران ناپذیری را وارد می‌نماید. نشانه تغذیه‌ای لاروها در ابتدا به صورت مینوزهای کوچکی در قسمت های مختلف گیاه است که به تدریج بزرگ‌تر می‌شوند تا کل سطح برگ را فرا می‌گیرند. مینوز گوجه فرنگی به تمام مراحل رشدی گیاه میزبان حمله نموده و به میزان % 50-100 ایجاد خسارت می‌نماید. با توجه به انتشار سریع این آفت در اکثر مناطق کشت گوجه‌فرنگی ایران و پتانسیل خسارت‌زایی بالای آن، لزوم اجرای تحقیقات بیش از پیش نمود پیدا می‌کند. به منظور مطالعه و بررسی نوع و میزان خسارات وارده بر اثر هجوم آفت شب‌پره مینوز گوجه‌فرنگی و ارزیابی حساسیت و مقاومت ارقام مختلف گوجه‌فرنگی، آزمایشی به صورت مزرعه‌ای در سال زراعی 94-93 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه خلیج فارس به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. ژنوتیپ‌های مورد بررسی شامل: پی‌اس 6515، ایدن، فیرینزه، پولاد، پتوپراید 5، کویینتی، کومودورو، زمان، برلینا، ساندوکان F1، سامار 625، گلشن 616، ES9090F1، سادین 95، سادین21 ، جی‌اس 12، کارون، رها، متین، گلسار و سانسید بودند. شناسایی ارقام حساس و مقاوم گوجه‌فرنگی نسبت به شب‌پره مینوز با مطالعه و ارزیابی صفات خسارت به برگچه، خسارت به برگ و خسارت وارده به بوته در 3 زمان 20، 40 و 60 روز پس از هجوم آفت، همچنین محاسبه شاخص کلی خسارت وارد شده به گیاه گوجه‌فرنگی انجام شد. نتایج مقایسه میانگین خسارت وارده به بخش های مختلف گیاه در 3 زمان 20، 40 و 60 روز پس از هجوم آفت نشان داد که، ژنوتیپ‌های رها، کوینتینی، برلینا، زمان و گلسار ژنوتیپ‌های مقاوم و ژنوتیپ‌های جی‌اس 12، ایدن، فیرینزه، پی‌اس 6515 ، سانسید و پتوپراید 5 حساس ترین ژنوتیپ‌ها نسبت به شب‌پره مینوز گوجه‌فرنگی بودند. همچنین نتایج ارزیابی و بررسی شاخص وارده به ژنوتیپ‌های مختلف گوجه‌فرنگی نسبت به شب‌پره مینوز نشان داد که ژنوتیپ‌های رها، کوینتینی و برلینا با کمترین میزان شاخص خسارت، مقاوم‌ترین ژنوتیپ‌ها و ژنوتیپ‌های ایدن، جی‌اس12، فیرینزه و پتوپراید 5 حساس‌ترین ژنوتیپ‌ها از میان ژنوتیپ‌های مورد بررسی می‌باشند.
کلیدواژه ها