بررسی تمایز بین پنج گونه از زنبورهای جنس Megachile Latreille (Hymenoptera: Megachilidae) با استفاده از ریخت سنجی هندسی بال بر پایه لندمارک های دو سلول زیرکناری
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
ارزیابی کاهش جمعیت حشرات گرده افشان یکی از اولویتهای حیاتی است که بوسیله متخصصین این حوزه مورد توجه قرار گرفته است. شناسایی دقیق این گرده افشان‌ها باعث تسریع مطالعات مرتبط با اکولوژی آنها شده و اقدامات حفاظتی روی این حشرات را تقویت خواهد نمود. اگرچه به دلیل تاکسونومی مرسوم مشکل و کمبود متخصصین مربوطه، ظرفیت تاکسونومی زنبورها در حال حاضر کافی نیست. برای جبران قسمتی از این کمبود استفاده از روشهای جایگزین مانند ریخت سنجی هندسی را میتوان مد نظر قرار داد. در این ارتباط، مطالعه ریخت سنجی هندسی روی مجموعه داده حاصل از لندمارک های دو سلول زیرکناری به عنوان نشان گرهای مورفولوژیکی برای ایجاد تمایز بین پنج گونه از زنبورهای جنس Megachile شامل (M. farinosa Smith, 1853 (تعداد 21)؛ M. albisecta (Klug, 1817)) (تعداد 14)؛M. minutissima Radoszkowski, 1876 (تعداد 20)؛ M. anatolica Rebmann, 1968 (تعداد 17) و M. picicornis Morawitz, 1853 (تعداد 21))، جمع آوری شده از مناطق مختلف در جنوب استان فارس انجام شد. برای انجام مطالعه، بال راست هر نمونه جدا شد و اسلاید میکروسکوپی از آن تهیه و با استفاده از دوربین عکاسی متصل به استریومیکروسکوپ تصویربرداری شد. تعداد 8 لندمارک در محل تقاطع رگبال های دو سلول زیرکناری با استفاده از نرم افزار TpsDig جایگذاری شد. مختصات لندمارک ها با استفاده از الگوریتم حداقل مربعات در نرم افزار MorphoJ روی همگذاری شدند و سپس آنالیز های آماری انجام شد. بر اساس آنالیز چند متغیره (MANOVA) تغییرات شکل بال بر پایه لندمارک های دو سلول زیرکناری، تفاوت معنی داری در بین گونههای جنس Megachile مشاهده شد (0001/0>P). همچنین تفاوت معنی داری در اندازه بال در بین گونههای مورد مطالعه یافت شد (0001/0>P). تحلیل مؤلفههای اصلی روی متغیرهای شکل بال منجر به تمایز خوبی در مورد گونههای M. farinosa و M. albisecta شد در حالی که درجاتی از همپوشانی بین گونههای متعلق به زیرجنس Eutricharaea مشاهده شد. آنالیز متغیرهای کانونی تمایز خوبی بین تمام گونهها ایجاد نمود. بر اساس نتایج آنالیز تابع تشخیص تمام گونه ها در 100 درصد موارد به درستی رده بندی شدند. در آنالیز اعتبارسنجی متقابل افراد تمام گونه ها به جز 3 نمونه به درستی تشخیص داده شدند (دقت رده بندی بر اساس اعتبار سنجی متقابل در حد 85/92-100 درصد بود). لندمارک های شماره 13 (SS=0.28433) و شماره 14 (SS=0.22756) مربوط به سلولهای زیرکناری بیش ترین سهم را در تغییرات شکل بال داشتند. بنابراین می توان با استفاده از لندمارکهای دو سلول زیرکناری بین گونه های مختلف این زنبورها تمایز ایجاد کرد.
کلیدواژه ها