عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

سمیرا چهاردولی

ننماتودهای بیمارگر حشرات متعلق به خانواده Heterorhabditidaeبا باکتری‌های همزیست خود از خانوادهPhotorhabdus spp. از بیمارگرهای اجباری و کشنده حشرات با اهمیت بسیار بالا در کنترل زیستی بوده که در تعامل با هم، طیف وسیعی از حشرات را مورد حمله قرار می‌دهند. امروزه نماتودهای بیمارگر حشرات به طور گسترده به عنوان حشره‌کش‌های زیستی مورد استفاده قرار می‌گیرند، با توجه به اهمیت دسترسی به روش‌های موثر و کارآمد در برنامه‌های مدیریت تلفیقی شب‌پره پشت الماسی Plutella xylostella (Lepidoptera: Plutellidae) که به عنوان مخرب‌ترین آفت گیاهان تیره کلم (Brassicaceae) محسوب شده و از آن جائیکه این آفت فاقد دیاپوز اجباری می‌باشد، قادر است در طول سال بی‌وقفه به تولید نسل بپردازد، هم‌چنین دارای قابلیت توسعه سریع مقاومت به حشره‌کش‌های شیمیایی و میکروبی می‌باشد. بیماری‌زایی نماتود بیمارگرHeterorhabditis bacteriophora روی لارو سن آخر و پیش‌شفیره این شب‌پره در شرایط آزمایشگاهی بررسی گردید. بررسی در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. زیست سنجی لارو سن آخر با غلظت‌های 10، 15، 25، 35، 40، 55، 60 و 70 لارو آلوده‌کننده به ازای هر لاروشب‌پره (IJs/L) درسه تکرار انجام و کل آزمایش دو بار تکرار گردید. تاثیر لاروهای آلوده-کننده نماتود در کنترل پیش‌شفیره‌های شب‌پره پشت الماسی نیز در غلظت‌های 1، 5، 10، 20 و 30 لارو آلوده‌کننده به ازای هر پیش‌شفیره (IJs/PP) در سه تکرار بررسی و کل آزمایش سه نوبت تکرار گردید و مرگ و میر لارو و پیش‌شفیره‌ی شب‌پره پشت الماسی از روز دوم بعد از آلوده‌سازی ثبت و تا شش روز ادامه یافت. مرگ و میر ناشی از غلظت‌های مختلف نماتود روی لارو سن آخردر سطح (01/0>P) و پیش-شفیره شب‌پره پشت الماسی در سطح (05/0>P) از لحاظ آماری معنی‌دار بود. بیش‌‌‌‌ترین درصد مرگ و میر لاروهای آفت (33/83%) در غلظت(IJs/L) 60 در روز چهارم از آلودگی و کم‌ترین میزان (33/8%) در غلظت (IJs/L)10 و پس از دو روز مشاهده شد. در خصوص پیش‌شفیره نیز بیش‌ترین درصد مرگ و میر (22/82%) در غلظت (IJs/PP)30 پس از پنج روز و کم‌ترین آن (56/15%) در غلظت (IJs/PP) 1، دو روز پس از آلودگی ثبت گردید. نتایج نشان داد که H. bacteriophora در غلظت‌های پایین قابلیت کنترل این آفت را دارا بوده و لازم است مطالعات مزرعه‌ای جهت ارزیابی دقیق‌تر این ویژگی در شرایط طبیعی صورت گیرد. حساسیت بالای پیش‌شفیره‌ها در مقایسه با لاروهای شب‌پره‌ی پشت الماسی منطبق با ویژگی میزبان‌یابی لارو آلوده کننده H. bacteriophora می‌باشد که در یافتن میزبان‌های ساکن و کم تحرک از کارایی بیش‌تری در مقایسه با میزبان‌های متحرک برخوردار می‌باشد.

پیش‌شفیره؛ کنترل بیولوژیک؛ کلم؛ لارو سن آخر؛ مدیریت تلفیقی