نوسانات فصلی تخمگذاری کرم گلوگاه انار Ectomyelois ceratoniae و پارازیته شدن آن توسط زنبور Trichogramma در اصفهان
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان
چکیده
کرم گلوگاه انار (Lep: Pyralidae) Ectomyelois ceratoniae Zell مهم‌ترین عامل کاهش کمی و کیفی محصول انار در ایران محسوب می‌شود و به‌طور متوسط، در سال‌های مختلف حدود 30-25 درصد به محصول انار خسارت وارد می‌کند. یکی از روش‌های متداول برای مبارزه با این آفت رهاسازی زنبورهای تریکوگراما (Trichogramma spp.) برای پارازیته کردن تخم آفت می‌باشد. به‌منظور بررسی روند تخمگذاری کرم گلوگاه در تاج و ترک میوه انار و میزان پارازیتیسم آن در طول فصل زراعی (تیر تا آبان) از میوه‌های انار باغات دارای برنامه رهاسازی زنبورهای تریکوگراما طبق پروتکل سازمان حفظ نباتات کشورو باغات بدون رهاسازی زنبورشهرستان نجف آباد (استان اصفهان) نمونه برداری صورت گرفت. برای این منظور 5 باغ رهاسازی شده و رهاسازی نشده انتخاب و هر 14 روز یکبار 60-30 میوه انار به صورت تصادفی از هر باغ جمع‌آوری گردید ومیوه‌ها از نظر وجود تخم سالم و پارازیته شده کرم گلوگاه در تاج و ترک میوه انار مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین تخم‌های گذاشته شده در تاج بیشتر از ترک میوه انار بود بهطوریکه میانگین تخمگذاری کرم گلوگاه به ازای هر میوه، در تاج میوه انار 1/87 و در ترک میوه انار 0/26 محاسبه شد. روند تخمگذاری کرم گلوگاه در تاج و ترک میوه انار در طول فصل زراعی نشان داد که بیشترین میزان تخم گذاشته شده در تاج و ترک میوه انار مربوط به شهریور ماه به ترتیب با میانگین 2/9 و 0/44 و کمترین میزان تخم گذاشته شده در تاج و ترک انار مربوط به تیر ماه به ترتیب با میانگین 0/07 و صفر به ازای هر میوه بود. نتایج بررسی میزان پارازیتیسم تخم‌های کرم گلوگاه در تاج و ترک میوه‌های انار نشان داد که میزان پارازیتیسم در ترک میوه انار(12/5 %)بیشتر از تاج میوه انار(2/23 %) می‌باشد. میزان پارازیتیسم در تاج و ترک میوه‌های انار در باغات رهاسازی شده و رهاسازی نشده با زنبور تریکوگراما و نیز در ماه‌های مختلف سال متفاوت بود بهطوریکه میزان پارازیتیسم در تاج و ترک میوه‌های انار باغات رهاسازی شده به ترتیب 3/5 و 18/56 درصد و در تاج و ترک میوه‌های انار باغات رهاسازی نشده به ترتیب 0/42 و 2/45 درصد به‌دست آمد و بیشترین میزان پارازیتیسم در مهرماه (6/99 %) و کمترین میزان مربوط به تیرماه (صفر درصد) بود. با توجه به روند تخمگذاری کرم گلوگاه که بیشترین میزان را در شهریور و مهرماه داشته و بیشترین میزان پارازیتیسم نیز در همین ماه‌ها صورت گرفته، رهاسازی زنبورهای تریکوگراما در شهریور و مهرماه می‌تواند در کاهش جمعیت شب‌پره گلوگاه انار موثر باشد.
کلیدواژه ها