عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

سارا فرحی جهرمی؛ پرویز شیشه بر؛ علیرضا نعمتی

برخی از کنه‌های میان استیگمایای ساکن کودها به دلیل تغذیه از تخم و لارو دوبالان آفت در کنترل بیولوژیک دارای اهمیت فراوان هستند. مگس خانگی L. Musca domestica از مهمترین این دوبالان است که به طور طبیعی به این محیط‌ها که دارای پروتئین زیادی هستند، جلب می‌شود. کنه شکارگر Macrocheles muscaedomesticae (Scopoli) از مهمترین شکارگرهای مگس خانگی است که قادر به تغذیه از تخم و لارو سنین اول مگس خانگی می‌باشد. این کنه شکارگر تاکنون از مناطق مختلفی از ایران گزارش شده است. در این مطالعه زیست شناسی و پارامترهای رشد جمعیت این کنه شکارگر در شرایط آزمایشگاهی (دمای 1± 28 درجه سلسیوس، دوره نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی و رطوبت نسبی 65-70 درصد) بررسی شد. در ابتدا اقدام به پرورش و تهیه کلنی مگس خانگی گردید. حشرات کامل مگس در قفس های آستینی رهاسازی شدند و جهت تغذیه بالغین از آب و مخلوط شیر و شکر به صورت خشک استفاده گردید. جهت تخمریزی مگس‌ها، از یک محیط پرورش حاوی مخلوطی از پودر یونجه، شیره خرما، آرد سبوس گندم و آب در داخل قفس استفاده شد. تخم های مگس‌ها روزانه قبل از تفریخ، از محیط پرورش به کمک قلم موی نرم جدا شدند و جهت تغذیه کنه از آنها استفاده گردید. کنه M. muscaedomesticae نیز از کود گاوی در اهواز به کمک قیف برلیز جدا و جهت تشکیل کلنی کنه استفاده شد. کلنی کنه در ظروف پلاستیکی به قطر 6 و ارتفاع 5/3 سانتیمتر که حاوی کود گاوی سترون و فشرده شده بود تشکیل شد. جدول زندگی کنه شکارگر با 64 تخم حاصل از 28 جفت کنه نر و ماده درون محفظه‌هایی به ابعاد1×1 سانتیمتر حاوی کود سترون گاوی، آغاز گردید. میانگین طول دوره مراحل مختلف رشدی تخم، لارو، پوره سن اول و پوره سن دوم به ترتیب 19/0±01/16، 18/0±25/6، 39/0± 62/22 و 46/0±89/24 ساعت بود. همچنین میانگین طول عمر کنه های کامل نر و ماده به ترتیب 69/0± 11/30 و 34/1± 62/38 روز بود. میانگین تخم روزانه هر کنه ماده 08/0± 4/3 و میانگین کل تعداد تخم تولید شده توسط هر ماده 40/1 ± 51/128 بود. بر اساس نتایج جدول زندگی دو جنسی سنی- مرحله رشدی، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) 017/0±294/0 روز-1، نرخ خالص زادآوری (R0) 960/7±216/54، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) 023/0±341/1 روز-1و میانگین مدت زمان یک نسل (T) 352/0±588/13 روز ‌بود. نتایج نشان داد که این کنه شکارگر می تواند به خوبی مراحل رشدی خود را با تغذیه از تخم مگس خانگی طی کند و شاید بتواند نامزدی برای کنترل بیولوژیک مگس خانگی باشد.

Macrocheles muscaedomesticae؛ Musca domestica؛ بیولوژی؛ پارامترهای جدول زندگی