عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

مهدی زارع خورمیزی؛ هادی استوان؛ مجید فلاح زاده

خانوادهCoccinellidae یا کفشدوزک ها شامل 6000 گونه و 360 جنس در سراسر دنیا می باشند که بیشتر آنها شکارگر بسیاری از آفات کشاورزی نظیر شته ها (Aphidoidea)، شپشک ها (Coccoidea)، پسیل ها (Psylloidea) و کنه ها می باشند که در مهار زیستی این آفات روی محصولات مختلف نقش مهمی دارند. تعداد کمی آز آنها نیز قارچ خوار و گیاهخوار هستند. استفاده بسیاری از گونه های کفشدوزک ها در برنامه های کنترل بیولوژیک آفات مهم کشاورزی، با موفقیت همراه بوده است. تاکنون بیش از 150 گونه از کفشدوزک ها از نقاط مختلف ایران گزارش شده است که این تعداد به توجه به وسعت کشور و تنوع بالای آب و هوایی، بسیار ناچیز است. لذا فون کفشدوزک های استان یزد در سال های 1392-1394 مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه ها از 40 ایستگاه مختلف و با ارتفاع 1115 تا 2987 از سطح دریا جمع آوری گردیدند. جهت نمونه برداری از تور حشره گیری، آسپیراتور، سینی سفید، قلم مو و مشاهده مستقیم (جمع آوری با دست) استفاده گردید. در شناسایی گونه ها از مشخصات مرفولوژیکی و همچنین ژنیتالییای افراد نر استفاده شد. در مجموع 33 گونه کفشدوزک متعلق به 17 جنس، 5 قبیله و 5 زیر خانواده جمع آوری و شناسایی شد که از بین آنها 15 گونه برای فون استان جدید می باشد که با علامت ستاره (*) در لیست زیر نشان داده شده است. شناسایی گونه ها توسط پروفسورHelmut FÜrsch از آلمان و دکتر Claudio Canepari از ایتالیا مورد تایید قرار گرفت. تمامی گونه های شناسایی شده، در کلکسیون حشره شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز نگهداری می شوند. اسامی گونه ها به شرح زیر است:

Chilocorus bipustulatus (Linnaeus, 1758); Exochomus gebleri (Weise, 1885)*; Exochomus quadripustulatus (Linnaeus, 1758); Exochomus undulatus (Weise, 1878)*; Parexochomus nigripennis (Erichson, 1843); Parexochomus nigromaculatus (Goeze, 1777)*; Platynaspis luteorubra (Goeze, 1777)*; Cryptolaemus montrouzieri Mulsant, 1853*; Adalia bipunctata (Linnaeus, 1758); Adalia decempunctata (Linnaeus, 1758); Coccinella septempunctata Linnaeus, 1758; Coccinella undecimpunctata aegyptiaca Reiche, 1861; Coccinula elegantula (Weise, 1890); Hippodamia (Adonia) variegata (Goeze, 1777), Menochilus sexmaculatus (Fabricius; 1781)*, Oenopia conglobata contaminata (Menetries, 1849); Oenopia oncina (Olivier, 1808); Psyllobora vigintiduopunctata (Linnaeus, 1758)*; Hyperaspis quadrimaculata (Redtenbacher, 1844); Hyperaspis reppensis (Herbst, 1783); Hyperaspis syriaca Weise, 1885*; Hyperaspis vinciquerrae Capra, 1929*; Hyperaspis histeroides Faldermann, 1837*; Clitostethus arcuatus (Rossi, 1794)*; Nephus bisignatus (Boheman, 1850)*; Nephus bipunctatus (Kugelann, 1794)*; Nephus (Nephus) quadrimaculatus (Herbst, 1783)*; Scymnus araxicola Fleischer 1900*; Scymnus (Pullus) subvillosus (Goeze, 1777 ); Scymnus (Scymnus) suffrianioides apetzoides Capra & Fursch, 1967; Scymnus syriacus (Marseul ,1868); Stethorus gilvifrons (Mulsant, 1850) ; Pharoscymnus sp.

Coccinellidae؛ ، فون، کفشدوزک، یزد