خانواده Asilidae (Diptera) در استان آذربایجان‌شرقی با گزارش جدید یک گونه برای فون ایران
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
دزدمگس‌ها یا مگس‌های خانواده Asilidae با دارا بودن 7187 گونه، 11 زیرخانواده و 821 جنس جزء یکی از خانواده‌های موفق و سازگار در اکثر نقاط دنیا هستند. خانواده Asilidae در بالاخانواده Asiloidea قرار گرفته است. حشرات مربوط به این خانواده دارای اندازه‌ی کوچک (3 میلی‌متر) تا بزرگ (50 میلی‌متر) هستند ولی اندازه‌ی متوسط آن‌ها 15-9 میلی‌متر می‌باشد. سر در این حشرات متحرک و نسبتا کوتاه و پهن می‌باشد و پشت‌سر کم‌وبیش محدب است. بال‌ها برای حشراتی که پرواز‌های سریعی دارند نسبتا باریک می‌باشد. رگ‌بال R همیشه چهار شاخه است و R2+3 تقسیم نمی‌شود. حشرات کامل و لارو این مگس‌ها شکارگر بوده و از انواع مختلف بندپایان (عمدتا حشرات) تغذیه می‌کند و در تعادل جمعیت حشرات نقش مهمی را ایفا می‌کنند. مطالعه تاکسونومی خانواده Asilidae در ایران منجر به شناسایی 237 گونه از این خانواده شده است. نمونه‌های مورد مطالعه از خانواده Asilidae از مناطق مختلف استان آذربایجان‌شرقی (جنگل‌های ارسباران، چیچکلی، ورزقان، کندوان، هوراند، شبستر و مراغه) طی سال‌های 1393-1391 جمع‌آوری شدند. بعد از کشتن نمونه‌ها در داخل شیشه سیانور، حشرات برای شناسایی به آزمایشگاه منتقل شدند. به‌منظور تشریح ژنیتالیای نر، انتهای شکم جدا شده و در داخل KOH 10 درصد به مدت 60 ثانیه جوشانده شد، سپس در داخل استیک اسید قرار گرفت. در نهایت ژنیتالیای نر در داخل گلیسرین قرار داده شد و سپس شناسایی گونه‌ها از روی کلیدهای معتبر انجام گرفت. منابع زیر برای شناسایی و پراکنش جغرافیایی گونه‌های مورد مطالعه، مورد استفاد قرار گرفت: Geller-Grimm (2003; 2015)، Bei-Bienko (1988)، Lehr et al. (2007) و Hayat et al. (2008). چهار جنس و هشت گونه (Dioctria atricapill Meigen, 1804 ،Dioctria linearis (Fabricius, 1787) ، Dioctria pilithorax Richter, 1960 ، Machimus annulipes (Brullé, 1832) D. bilobus Loew, 1871، Dysmachus praemorsus (Loew, 1854)، D. picipes (Meigen, 1820) و Promachus leoninus Loew, 1848) از خانواده Asilidae شناسایی شدند که گونه Dioctria pilithorax Richter, 1960 برای اولین بار از فون ایران گزارش می‌شود. مشخصات مرفولوژیک مهم گونه Dioctria pilithorax Richter, 1960 عبارت است از: ساق پای اول فاقد موی سیخی‌شکل تغییر شکل یافته به شکل ناخن و یا متورم و خمیده در بخش انتهایی-شکمی، پا دارای بالشک، صورت کمی برآمده، خرطوم کوتاه و مستقیم، طول شاخک به طور قابل توجهی بزرگ‌تر از ارتفاع چشم‌های مرکب بوده، میان‌گرده به رنگ سیاه و دارای موهای ریز، برآمدگی صورت به رنگ سیاه و صورت پوشیده از موهای ریز زرد. گونه Dioctria pilithoraxتا قبل از این مطالعه فقط از کشورهای جمهوری آذربایجان و ارمنستان گزارش شده بود.
کلیدواژه ها