عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

نرگس مصطفی زاده؛ فریبا مهرخو

ندارد

شب پره مدیترانه ای آرد Ephestia kuehniella Zeller یکی از مهمترین میزبان های آزمایشگاهی جهت تکثیر و پرورش دشمنان طبیعی شکارگرها ( بالتوری های خانواده Chrysopida و سن شکارگر Miridae) و پارازیتوئید ها(Trichogrammidae وBraconidae) استفاده می شود. زنبور Habrobracon hebetor پارازیتوئید خارجی و اجتماعی لارو تعداد زیادی از پروانه ها است. بنابراین، به عنوان یکی از مهمترین عوامل کنترل بیولوژیکی در محصولات زراعی علیه شب پره های Gelechidae و Noctuidae نظیر کرم قوزه پنبه و پروانه مینوز گوجه فرنگی به کار گرفته شده است. کیفیت رژیم غذایی بر پارامترهای زیستی و دموگرافی سطح اول مصرف کننده ( بید آرد) و سطح دوم مصرف کننده ( زنبور پارازیتوئید) موثر بوده و کارایی دشمن طبیعی را تحت تاثیر قرار می دهد و از آنجائیکه اطلاعات کافی و جامعی در زمینه تاثیر میزبان گیاهی به ویژه غلات بر دموگرافی زنبور پارازیتوئید H.heberor وجود ندارد، لذا این تحقیق با هدف تعیین تاثیر میزبان های مختلف غلات (گندم، جو و ذرت) بر پارامترهای دموگرافی نظیر پارامترهای تولید مثل و رشد جمعیت زنبور پارازیتوئید Habrobracon hebetor پرورش یافته روی لاروهای سن پنجم بیدآرد E.kuehniella انجام گرفت. آزمایش در شرایط اتاق رشد (دوره نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی، دمای 1±25 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 5±60%) انجام شد. جهت تشکیل جدول ویژه تولید مثلی و رشد جمعیتی از روش Carey استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که غلات مختلف بر دموگرافی زنبور تاثیر گذاشته بود. نرخ خالص بارآوری (19.51، 18.46 و 25.54 تخم) و باروری (42.42، 42.93 و 60.82 تخم) زنبور پارازیتوئید H.heberor به ترتیب روی میزبان های مختلف (گندم، جو و ذرت) بود. نرخ ناخالص بارآوری (43.03، 39.86 و 43.14 تخم) و باروری (93.54، 92.72 و 102.68 تخم) روی میزبان های فوق الذکر به دست آمد. میانگین تعداد تخم در هر روز به ازای هر فرد ماده روی میزبان های مذکور به ترتیب 5.50، 2.54 و 5.40 تخم در هر روز بود. نرخ خالص تولید مثل (Ro) زنبور پارازیتوئید روی میزبان‌های فوق به ترتیب 23.87، 21.83 و 35.71ماده/ماده/روز بود، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) از0.21 تا 0.24ماده/ماده/روز متغیر بود. مدت زمان دوبرابر شدن(DT) روی میزبان های مذکور 3.15، 3.22 و 2.87 روز بود. نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) روی میزبان ذرت در بالاترین حد (1.27) و در جو در پایین ترین حد (1.23) بود. نتایج حاصله نشان داد که ذرت به دلیل بالا بودن پارامترهای تولید مثلی و رشد جمعیتی (نرخ خالص تولید مثل، نرخ ذاتی افزایش جمعیت) و کوتاه بودن مدت زمان یک نسل و دوبرابر شدن جمعیت، میزبان مناسبی جهت پرورش لارو بید آرد و به تبع آن زنبور پارازیتوئید مذکور محسوب می‌شود.

پارامترهای دموگرافی؛ Habrobracon hebetor؛ Ephestia kuehniella؛ غلات