اولین گزارش بوریا پوشان (Nomophila noctuella (Lepidoptera: Crambidae: Spilomelinae از آزولا در تالاب‌ها و مزارع برنج
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
طی یک بررسی در موسسه تحقیقات برنج کشور (RRII) در سال 1394 به منظور یافتن عوامل مقاومت زیستی یا عوامل کنترل بیولوژیک آزولا (Azolla spp. Pteridophyta: Salviniacae) لارو‌های گونه (Denis & Schiffermuller, 1775) Nomophila noctuella در حال تغذیه از برگ‌های آزولا مشاهده شده و لاروها در حین تغذیه خسارت شدیدی در آزمایشگاه ایجاد کردند. Nomophila noctuella یا بوریا پوشان یک گونه پلی‌فاژ وابسته به میزبان‌های متعددی از قبیل Polygonum spp. (Polygonaceae)، Trifolium sp. و Medicago sp. (Fabaceae)، Zea mays, Triticum sp. و Stenotaphrum dimidiatum (Poaceae) و Myriophyllum spp. (Haloragaceae) شناخته شده است. این حشره به عنوان آفت یونجه و چمن در آمریکا گزارش شده و در برخی از موارد در حال تغذیه از blue grass (Poa. pratensis), wild mustard (Brassica arvensis), cinquefoil (Potentilla canadensis), purslane (Portulaca oleracea) and foxtail (Setaria glauca) نیز مشاهده شده است. طول بال در حشرات بالغ1 mm 12-17 بوده و با بال‌های بسته نسبتا دراز و باریک به نظر می‌رسند. عرض بال‌ها در آنها حدود mm 25 است. بال‌های جلو به رنگ قهوه‌ای روشن تا قهوه‌ای خاکی بوده دارای سه نوار عرضی نامشخص شکلاتی رنگ است. در سطح زیرین لبه انتهایی بال‌های جلو چهار نقطه سیاه رنگ با فواصل مساوی از قسمت میانی تا انتها وجود دارد که اغلب برجسته هستند. لاروها پناهگا‌ه‌های تونل مانندی با رشته‌های ابریشمی در لابه‌لای برگ‌های آزولا ایجاد می‌کنند. این پناهگاه‌ها در سن‌های لاروی ابتدایی در سطح آزولا قابل تشخیص نیستند و زمانی آشکار می‌شوند که با فضولات لاروی انباشته شده باشند. در تراکم‌های بالای جمعیت، فضولات لاروی سطح برگ‌های آزولا را پوشانده و سبب ایجاد آلودگی‌های باکتریایی و قارچی می‌شود. کلنی‌های آزمایشگاهی با جمع‌آوری لاروها در طول ماه‌های تابستان سالهای93 و 94 ایجاد شد. لاروها در پتری‌های cm14 که با cc100 آب مقطر و آزولا پر شده بودند نگه‌داری شدند. بلافاصله پس از تفریخ یک جفت پروانه نر و ماده در محفظه‌های جفت گیری که دارای سه پتری cm6 که هریک محتوی cc10 سانتی‌متر مکعب آب مقطر و gr5 آزولا بودند، رها سازی شدند. پتری‌های cm6 روزانه تعویض شده و تا تفریخ تخم‌ها در آنکوباتور نگه‌داری شدند. به منظور بررسی بیولوژی این حشره روی میزبان جدید سه نسل متوالی از این شب‌پره در یک فصل روی آزولا در آزمایشگاه پرورش داده شد. گونه N. noctuella اغلب از قاره‌های کهن مانند آسیا، اروپا و آفریقا ثبت شده اما فعالیت آن در ایالات متحده و برزیل نیز گزارش شده است. گرچه این شب‌پره یکی از گونه‌های رایج و دارای پراکنش گسترده دنیا می‌باشد اما یک گونه دارای انتشار جهانی نیست. در ایران، این گونه از کرج، چاه‌بهار،آذربایجان شرقی و شیراز گزارش شده است. این اولین گزارش N. noctuella از آزولا در دنیا بوده و اولین گزارش این پروانه از استان گیلان محسوب نیز می‌شود.
کلیدواژه ها