عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

زهرا سپهوند؛ علی اصغر سراج؛ فرحان کچیلی؛ علی رجب پور

تنوع زیستی، دگرگونی و تغییر‌پذیری موجودات زنده را در محیط‌های گوناگون اعم از خشکی، دریا و سایر اکوسیستم‌ها در بر می‌گیرد. سطح اصلی تنوع زیستی، گونه است. حشرات بخش عمده تنوع زیستی جهان را تشکیل می‌دهند. یکی از راسته‌های حشرات که در کنترل آفات مورد توجه قرار می‌گیرد راسته ناجوربالان یا Hemiptera و خانواده Anthocoridae است. به همین منظور شناسایی و بررسی تنوع زیستی آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. نمونه برداری ماهی دو بار از اسفند 1393 تا اسفند 1394 در اقلیم‌های متفاوت دو استان لرستان و خوزستان و از میزبان‌های گیاهی مختلف صورت گرفت. در طی یک سال نمونه برداری از استان لرستان جمعاً هفت گونه از خانواده Anthocoridae و زیر خانواده Anthocorinae یافت شد. از قبیله Oriini و جنس Orius شش گونه به نام‌های O. albidipennis (Reuter, 1884)، O. laevigatus (Fiber, 1860)، O. niger (Wolff, 1811)، O. pallidicornis (Reuter, 1884)، O. minutus (Linnaeus, 1758) و O. vicinus (Ribaut, 1923) و از قبیله Anthocorini و جنس Anthocoris یک گونه به نام A. pilosus (Jakolev, 1877) یافت شد. تمامی گونه‌های یافت شده برای این استان جدید بودند. در استان خوزستان شش گونه از خانواده Anthocoridae، زیرخانواده Anthocorinae، قبیله Oriini و جنس Orius به نام‌های O. albidipennis، O. laevigatus، O. niger، O. pallidicornis، O. vicinus و O. laticollis (Reuter, 1884) یافت شد. دو گونه O. vicinus و O. laticollis برای این استان جدید بودند. گونه غالب در هر دو استان O. albidipennis بود. تنوع زیستی سن‌های این خانواده در دو استان با استفاده از شاخص‌های مختلف بررسی و مقایسه شد. از نرم افزار SDR (نسخه 4) برای اندازه‌گیری شاخص‌های تنوع ذکر شده استفاده شد. میزان شاخص تنوع شانن واینر، سیمپسون و مارگالف به ترتیب در استان لرستان 369/1، 33/3 و 969/0 و در استان خوزستان 848/0، 86/1 و 842/0 بود. در این بررسی مشخص شد که تنوع زیستی و پراکندگی سن‌های خانواده Anthocoridae در استان لرستان بیشتر از استان خوزستان است که علت این امر غنی بودن فون گیاهی و شرایط آب و هوایی مناسب جهت تولید مثل این حشرات بوده است. مقایسه آماری نشان داد که درسطح 5 درصد هیچ اختلاف معنی داری در میزان غنای گونه‌ای این دو استان درسال نمونه برداری وجود نداشت. با توجه به مشاهدات سن‌ها در فصول گرم سال (اواخر بهار، تابستان، اوایل پائیز) جمعیت و فعالیت بالایی داشتند و در فصول سرد (اوایل بهار، اواخر پائیز و زمستان) جمعیت آن‌ها رو به کاهش بود و این امر حاکی از گرما پسند بودن و نیاز به درجه حرارت بالا برای طی کردن دوره‌های رشدی این سن‌ها است. از آنالیز داده‌ها می‌توان نتیجه گرفت که استان لرستان دارای فون و شرایط آب و هوایی مناسب‌تر جهت پرورش و رهاسازی سن‌های خانواده Anthocoridae به منظور انجام پروژه‌های کنترل بیولوژیک است.

Orius؛ گونه؛ پراکندگی