عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

بهاره آصف پور؛ محمد خانجانی

استاد دانشگاه

میزان کارایی یک شکارگر به عوامل متعددی همچون دما، نوع طعمه، عوامل محیطی و مرحله زیستی طعمه بستگی دارد به همین منظور لازم است کارایی شکارگر‌ها در شرایط متفاوت مورد بررسی قرار گیرد. برآورد پارامتر‌های جدول زندگی یکی از ملاک‌های مهم انتخاب عوامل کنترل کننده طبیعی محسوب می‌شود و به کمک آن‌ها می‌توان تصمیم سنجیده‌ای در انتخاب شکارگر موثر در یک پروژه کنترل بیولوژیک داشت. حدود 95 درصد از کل آفاتی که به کشت‌های قارچ خوراکی حمله می‌کنند از راسته دوبالان می‌باشند و در بین آن‌ها خانواده Sciaridae از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. گونهLycoriella auripila یکی از آفات مهم این خانواده است که خسارت جدی در تولیدات تجاری قارچ خوراکی در جهان ایجاد می‌کند. کنه شکارگر Gaeolaelaps aculeifer از شکارگر‌های مهم خاک‌زی است که از بند پایان کوچک، نماتد‌ها و لارو حشرات تغذیه می‌کند همچنین قادر است در داخل کمپوست فعالیت لازم برای کاهش لارو-های L. auripila را ایجاد کند. در این بررسی پارامتر‌های جدول زندگی کنه G. aculeifer با تغذیه از لارو سن دو L. aueipila در شرایط آزمایشگاهی با دمای 1±25 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 10±75 درصد و در 24 ساعت تاریکی مورد ارزیابی قرار گرفت. آنالیز داده‌های مربوط به جدول زندگی با استفاده از نرم افزار دو جنسی سن-مرحله انجام شد. براساس نتایج بدست آمده، دوره‌ی رشد و نمو تخم، لارو، پروتونمف و دئوتونمف G. aculeifer با تغذیه از لارو سن دوم L. auripila، به ترتیب 05/0±51/2، 05/0±33/1، 06/0±06/3 و 07/0±58/4 روز بدست آمد. بیشترین طول عمر کنه‌های نر و ماده به ترتیب 79 و 93 روز برآورد شد. متوسط دوره پیش از تخم ریزی کنه ماده 16/0±39/3 روز و تعداد روز‌های تخم گذاری 8/0±61/41 روز به دست آمد. میزان زادآوری کل کنه با تغذیه از لارو سیارید 03/2±69/71 تخم بوده است. نرخ خالص رشد (rm) 0089/0±17/0 بر روز، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ)01/0±19/1 بر روز، میانگین طول دوره نسل (T) 3/0±95/18 روز، نرخ خالص تولید مثل (R0) 94/3±27/30 تخم/فرد و نرخ ناخالص تولید مثل (GRR) 7/4±17/42 به دست آمد. بالاترین میزان امید به زندگی برای کنه نر و ماده به ترتیب در روز‌های دهم و نهم برابر با 26/68 و95/80 می-باشد. امید به زندگی در مراحل نابالغ (تخم تا دئوتونمف) به ترتیب برابر با 99/66، 27/69، 92/71 و 10/72 بوده است.نتایج فوق نشان می-دهد کنه G. aculeifer می‌تواند شکارگر موثری در کنترل لارو پشه سیارید باشد و پتانسیل مناسبی به عنوان یک عامل کنترل بیولوژیک در کشت‌های تجاری قارچ خوراکی را دارد.

پشه‌ سیارید؛ پارامتر‌های زیستی؛ Gaeolaelaps aculeifer؛ نرخ تولید مثل