گزارش جدید دو گونه از زنبورهای فاخته (Hymenoptera, Chrysididae) از ایران

عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

فروغ السادات فرزانه؛ نازیلا سقایی؛ راحیل اسدی

زنبورهای طلایی یا فاخته اسامی رایجی هستند که به اعضای خانواده Chrysididae از گروه زنبورهای Aculeata اطلاق می شود. رنگ بدن در این زنبورها، فلزی، آبی، مسی، طلایی، سبز و یا ترکیبی از آنهاست. به طور کلی رنگ های درخشان این زنبورها حاصل انعکاس نور از سطح پر نقش و نگار بدن آنهاست که در زوایای مختلف ممکن است با رنگ های متفاوت دیده شوند. تاکنون نزدیک به سه هزار گونه از این خانواده در سرتاسر دنیا شناسایی شده است. با این حال، در جنوب آسیا، آفریقا و خاورمیانه به طور کامل شناخته نشده‎اند. زیست شناسی همه گونه‌های موجود در این خانواده به طور دقیق مطالعه نشده ولی این گروه مهم از حشرات، پارازیتویید یا کلپتوپارازیتویید سایر حشرات، چوبک مانندها، پروانه ها و به ویژه سایر زنبورهای انفرادی می‎باشند. علاوه بر آن گزارش‎هایی مبنی بر حمله آنها به تخم راسته Phasmatodea نیز وجود دارد. در سال‌های اخیر تحقیقاتی در زمینه شناسایی گونه‌های این خانواده در برخی نقاط کشور صورت گرفته است ولی با توجه به شرایط خاص بیوجغرافیایی ایران در منطقه پالئارکتیک، وجود گونه‌های بیشتری از این خانواده مورد انتظار است. لذا این تحقیق به منظور تعیین فون خانواده Chrysididae در برخی مناطق شیراز (باغ جنت، کفترک، تفیهان و ده نو) و مرودشت (فاروق و علوم و تحقیقات) در سال های 93-92 انجام شد. نمونه های به وسیله تله مالیز جمع آوری شد. نمونه‎های جمع آوری شده، پس از تفکیک و شناسایی اولیه، جهت تایید نهایی به کشور ایتالیا ارسال و توسط پروفسور Franco Strumia تایید شدند. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق 20 گونه و زیر گونه متعلق به 9 جنس از دو زیرخانواده Chrysidinae و Cleptinae شناسایی شد که در میان آن ها دو گونه برای اولین بار از ایران گزارش می شوند که با علامت ستاره (*) مشخص شده‎اند. نمونه‎ها در کلکسیون حشره شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت نگهداری می‎شوند.

Hedychridium flavipes rugulosum Linsenmaier, 1959 Chrysidea disclusa (Linsenmaier, 1959)*: Shiraz, Bagh E Jannat, 6.v.2014, 1♂

Hedychridium monochroum du Buysson, 1888 Chrysidea pumila (Klug, 1845)

Hedychridium moricei (du Buysson, 1904) Chrysis palliditarsis Spinola, 1838

Hedychrum rutilans viridiauratum Mocsáry, 1889 Chrysis soror consobrina Mocsáry, 1889

Omalus aeneus (Fabricius, 1787)*: Shiraz, Kaftarak, 26.vii.2014, 2♀♀
Chrysis stilboides Spinola, 1838
Omalus biaccinctus (du Buysson, 1892) Chrysis zobeida du Buysson, 1896

Philoctetes sareptanus inflammatus Mocsáry, 1890 Chrysura laevigata (Abeille de Perrin, 1879)

Pseudomalus turkestanicus (Mocsáry, 1889) Chrysura sulcata Dahlbom, 1845

Trichrysis cyanea (Linnaeus, 1758) Chrysura varicornis (Spinola, 1838)

Trichrysis longispina (Mocsáry, 1912) Cleptes splendidus (Fabricius, 1794)

تله مالیز؛ بال غشاییان؛ فون؛ پراکنش