عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

سمیرا حیدری؛ حسین اللهیاری؛ آزاده زاهدی گلپایگانی؛ رویا فرهادی

کنه Amblyseius swirskii (Athias-Henriot) یک شکارگر عمومی است که می‌تواند از آفات متعددی روی محصولات گلخانه‌ای از جمله گیاه خیار تغذیه نماید. سفیدبالک گلخانه و کنه تارتن دولکه‌ای از جمله مهمترین آفاتی هستند که گیاه خیار را مورد حمله قرار می‌دهند. برای بررسی تأثیر حضور هم‏زمان دو آفت بر نرخ شکارگری کنه‏ی شکارگر A. swirskii، نرخ شکارگری این کنه‏ی شکارگر زمانی که تنها یک گونه شکار (Tetranychus urticae Koch) و زمانیکه به طور هم‏زمان دو گونه شکار (Trialeurodes vaporariorum (Westwood) و T. urticae) در شرایط محیطی دمای ºC1±25، رطوبت نسبی 10±70% و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی در اختیار آن قرار گرفت، بررسی شد و تیمارها با یکدیگر مقایسه شدند. تخم‌های هم‏سن کنه‏ی شکارگر روی دیسک برگی در ظروف پلاستیکی نگه داشته و هر 12 ساعت یک‏بار بازبینی ‌شدند. پس از تفریخ تخم کنه‏ی شکارگر، شکار مورد نظر (کنه تارتن دولکه‌ای یا سفیدبالک و کنه تارتن همراه با یکدیگر) هم‏سن شده، برای تغذیه در اختیار شکارگرها قرار گرفت. پس از 24 ساعت دیسک‌های کنه شکارگر عوض شده و شکارگر به دیسک‌های برگی جدید با تعداد مشخصی از شکار منتقل و تعداد شکار خورده شده در هر ظرف ثبت شد. پس از ظهور کنه‌های کامل، افراد نر و ماده تفکیک و در کنار هر ماده یک جانور نر قرار گرفت. مشاهده‏ی پتری‌ها تا زمان زنده بودن آخرین کنه‏ی شکارگر ادامه یافت. هم‏زمان با کنه‌های ماده مورد آزمایش، میزان شکارگری کنه‌های نر نیز به طور جداگانه اندازه‏گیری شد. برای تجزیه داده‌ها از برنامه رایانه‌ایAge-stage, Two-sex Consumption rate-MSChart استفاده شد. میانگین شکارگری مراحل مختلف رشدی کنه‏ی شکارگر شامل پوره‏ی سن یک، پوره‏ی سن دو و حشرات کامل روی کنه‏ی تارتن دولکه‌ای به ترتیب 18/0±45/3، 17/0±5/2 و 61/17±17/153 به‏دست آمد. زمانی که هر دو آفت همراه با یکدیگر به شکارگر ارایه شد، پارامترهای یاد شده به ترتیب عبارت بودند از: 13/0±78/2، 22/0±88/3 و 22/6±68/90. در مرحله لاروی برای هیچ‏کدام از دو تیمار تغذیه‌ای مشاهده نشد. میانگین نرخ شکارگری کنه‏ی بالغ روی کنه‏ی تارتن دولکه‌ای برای هر دو جنس نر و ماده به ترتیب 89/2±87/27 و 94/24±96/301 و برای کنه‏ی بالغ با تغذیه از هر دو شکار 4/2±96/41 و 26/9±138 به‏دست آمد. نرخ تبدیل (Qp) از جمعیت شکار به نتاج شکارگر 58/9 برای T. urticae و برای ارائه هم‏زمان هر دو شکار 66/6 محاسبه شد. نرخ خالص شکارگری (K0) برای کنه‏ی شکارگر با تغذیه از کنه تارتن دولکه‌ای، 76/154 و با تغذیه از هر دو آفت، 68/6 ±19/94 به‏دست آمد. مقایسه نرخ خالص شکارگری بین کنه‌های شکارگر تغذیه کرده از T. urticae و کنه‌های شکارگر تغذیه کرده از هر دو شکار با استفاده از تکنیک بوت استرپ در برنامه رایانه‌ایAge-stage,TWOSEX life table analysis نشان داد که تفاوت معنی‌داری (015/0=P) بین دو تیمار وجود دارد.

نرخ خالص شکارگری؛ نرخ تبدیل؛ کنه تارتن دولکه‌ای؛ سفیدبالک گلخانه