عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

سمیرا حیدری؛ حسین اللهیاری؛ آزاده زاهدی گلپایگانی؛ رویا فرهادی

سفیدبالک گلخانه و کنه تارتن دولکه‌ای از جمله مهترین آفاتی هستند که انواع محصولات گلخانه‌ای را مورد حمله قرار می‌دهند. کنه Amblyseius swirskii (Athias-Henriot) یک شکارگر عمومی است که از هر دو این آفات تغذیه می‌کند. برای بررسی تاثیر تنوع شکار بر پارامترهای جدول زندگی این کنه شکارگر، جدول زندگی کنه A. swirskii زمانیکه کنه تارتن دولکه‌ای (Tetranychus urticae Koch) به تنهایی و زمانیکه دو گونه شکار (Trialeurodes vaporariorum (Westwood) و T. urticae) به طور همزمان در اختیار شکارگر قرار می‌گیرد، در شرایط آزمایشگاهی (دمای ºC1±25، رطوبت نسبی 10±70% و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی) مورد بررسی قرار گرفت. تخم‌های همسن کنه شکارگر روی دیسک برگی در ظروف پلاستیکی نگه داشته شدند و هر 12 ساعت یکبار بازبینی ‌شدند. پس از تفریخ تخم کنه شکارگر، شکار مورد نظر (کنه تارتن دولکه‌ای یا سفید بالک و کنه تارتن به صورت همزمان) همسن شده برای تغذیه در اختیار شکارگرها قرار گرفت. هر 24 ساعت دیسک‌های کنه شکارگر عوض شده و به دیسک‌های برگی جدید با تعداد مشخصی از شکار منتقل می‌شدند. این کار تا ظهور کنه‌های کامل شکارگر ادامه پیدا کرد. پس از ظهور کنه‌های کامل، جنس نر و ماده شناسایی شد و در کنار هر ماده یک نر قرار گرفت. مشاهده پتری‌ها تا زمان زنده بودن آخرین کنه شکارگر ادامه یافت. برای تجزیه داده‌ها از برنامه رایانه-ایTWOSEX استفاده شد. مقدار پارامترهای اصلی جدول زندگی کنه شکارگر روی کنه تارتن دولکه‌ای شامل نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) 09/0±15/0 در روز، نرخ خالص تولید مثل (R0) 04/2±15/16 تخم، میانگین مدت زمان نسل (T) 39/0±02/18 روز و نرخ متناهی افزایش جمعیت ( )01/0±17/1 در روز، برآورد گردید و این پارامترها برای جدول زندگی کنه شکارگر روی کنه تارتن دولکه‌ای و سفیدبالک گلخانه به صورت همزمان شامل نرخ ذاتی افزایش جمعیت 08/0±16/0 در روز، نرخ خالص تولید مثل 71/1±13/14 تخم، میانگین مدت زمان نسل 33/0±36/16 روز و نرخ متناهی افزایش جمعیت 01/0±17/1 در روز، محاسبه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که این کنه شکارگر با تغذیه از T. urticae دوره نمو تخم، لارو، پوره سن یک و پوره سن دو را به ترتیب در 03/0±86/1، 02/0±61/0، 37/0±89/1 و 44/0±54/1 روز طی می‌کند و با تغذیه همزمان از هر دو آفت این دوره‌ها به ترتیب در 03/0±24/2، 02/0±75/0، 03/0±74/1 و 03/0±74/1 روز طی شد. مقایسه پارامترهای جدول زندگی بین کنه‌های شکارگر تغذیه کرده از کنه تارتن دولکه‌ای و کنه‌های شکارگر تغذیه کرده از هر دو شکار به طور همزمان با استفاده از تکنیک بوت استرپ در برنامه رایانه‌ایTWOSEX نشان داد که از میان پارامترهای جدول زندگی تنها میانگین مدت زمان نسل دارای تفاوت معنی‌دار (001/0=P) بین دو تیمار می‌باشد.

نرخ ذاتی افزایش جمعیت؛ نرخ خالص تولید مثل؛ میانگین مدت زمان نسل؛ نرخ متناهی افزایش جمعیت؛ تکنیک بوت استرپ