عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

مینا جعفری؛ موسی صابر؛ وحید مهدوی

ستاد تمام و عضو هیت علمی دانشگاه تبریز

زنبور پارازیتویید تخمTrichogramma brassicae Bezdenko (Hymenoptera: Trichogrammatidae) برای کنترل بیولوژیکی اشباعی گونه های مختلف بالپولکدارن در سراسر دنیا استفاده می شود. در این بررسی درصد ظهور زنبور پارازیتوئید T. brassicae در برابر تیمارهای متوکسی‌فنوزاید و امامکتین بنزوآت مورد برسی قرار گرفت، و پارامترهای جدول زندگی حشرات بالغ ظاهر شده نیز تعیین شد. پرورش زنبور پارازیتوئید روی تخم‌های بید غلاتSitotroga cerealella Oliv. (Lep.:Gelechidae) در اتاقک رشدی با شرایط دمایی 1 26، رطوبت نسبی 5 70% و دوره‌ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی صورت گرفت. زیست سنجی با دز توصیه شده مزرعه ای در مرحله حشرات کامل زنبور با استفاده از روش تماس با باقی مانده سموم مورد ارزیابی قرار گرفت. کارت های تخم پارازیت شده شب پره غلات cerealella S. توسط زنبور تریکوگراما در مراحل لارو، پیش شفیره و شفیره در غلظت های توصیه شده مزرعه‌ای ( ppm1000 برمبنای ماده فرموله شده) متوکسی فنوزاید و (ppm500) امامکتین بنزوآت با روش غوطه ورسازی، انجام گرفت. نتیجه زیست سنجی حشرات کامل ظاهر شده ازمراحل نابالغ، برای متوکسی‌فنوزاید و امامکتین بنزوآت به ترتیب 3/33 و 47% کاهش را نشان داد. زیست سنجی روی مرحله نابالغ، نشان داد که هر دو سم شیمیایی بالاترین سمیت برای مرحله شفیرگی در مقایسه با دیگر مراحل نابالغ داشت. براساس طبقه بندی سازمان بین المللی کنترل بیولوژیک هر دو سم متوکسی‌فنوزاید و امامکتین بنزوآت برای مرحله نابالغ در گروه آفت کش‌های کم‌ضرر طبقه‌بندی شدند. به نظر می رسد که کوریون تخم میزبان به عنوان یک مانع در برابر نفوذ حشره کش عمل می کند و تا حدودی از قرار گرفتن در معرض مستقیم زنبور جلوگیری می کند. پارامترهای جمعیت حشرات کامل، ظاهر شده از مرحله شفیره نیز مورد برسی قرار گرفت. این پارامترها شامل طول عمر و نتاج تولید شده از حشرات کامل ظاهر شده و همچنینن نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ)، نرخ خالص تولید مثل (R0)، متوسط مدت زمان یک نسل (T) و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (DT) بودند. طول عمر، نتاج تولید شده از حشرات کامل و از سوی دیگر پارامترهای جمعیت حشرات بالغ ظاهر شده توسط حشره کش ها با شاهد مورد مقایسه قرار گرفتند. نرخ ذاتی افزایش جمعیت برای شاهد، متوکسی‌فنوزاید و امامکتین بنزوآت به ترتیب 288/0، 21/0 و 164/0، نتاج ماده اضافه شده به ازای هر فرد ماده در هر روز بود. به طور کلی سازگاری نسبی بین متوکسی‌فنوزاید و زنبور پارازیتوئید مشاهده شد، در حالی که امامکتین بنزوآت سازگاری نسبتا پایین با زنبور تریکوگراما را نشان داد. در این مطالعه اطلاعات مفیدی در انتخاب حشره‌کش های سازگار با زنبور T. brassicae ارائه شده است.

Trichogramma brassicae؛ کنترل بیولوژیکی؛ آفت کش ها؛ اثرات جانبی؛ پارامترهای جمعیت