بررسی تداخل متقابل حشرات کامل ماده کفشدوزک Hippodamia variegata روی شته Aphis gossypii
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
چکیده
یکی از راههای انتخاب دشمن طبیعی مناسب در برنامه‌های مهار زیستی، بررسی رفتارهای جستجوگری آن می‌باشد. تداخل متقابل پدیدهایست که ارتباط بین تراکم شکارگر و سرانه قدرت جستجوگری آن را نشان می‌دهد و معمولا باعث کاهش کارایی جستجوگری دشمنان طبیعی در یک لکه میزبانی میگردد. ظرفیت جستجوگری در کارایی و موثر بودن دشمنان طبیعی از اهمیت زیادی برخوردار است. مطالعه تداخل در ارزیابی کارایی دشمنان طبیعی، در برنامه‌های پرورش انبوه و رهاسازی عوامل کنترل بیولوژیک بویژه در محیط‌های بسته مفید است. کفشدوزکها از مهم‌ترین حشراتی هستند که با فعالیت شکارگری خود نقش مهمی در کنترل طبیعی آفات دارند. با توجه به اهمیت اطلاع از میزان قدرت جستجوگری دشمنان طبیعی در ارزیابی کارایی آن‌ها، در این تحقیق، تداخل متقابل حشرات کامل ماده کفشدوزک(Goeze) Hippodamia variegata نسبت به تراکم ثابتی از شته Aphis gossypii در شرایط آزمایشگاهی (دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 10±70 درصد و دوره ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی) روی گیاه خیار مورد مطالعه قرار گرفت. از پوره همسن سن چهارم شته به منظور افزایش دقت استفاده شد. آزمایش‌ها با استفاده از حشرات کامل ماده کفشدوزک با عمر 4 تا 6 روز انجام شد. بر اساس نتایج آزمایش واکنش تابعی و آزمایش‌های مقدماتی تراکم ثابت 300 شته و تراکم‌های 1، 2، 3 و4 عددی کفشدوزک شکارگر برای انجام آزمایشات در نظر گرفته شد. آزمایش‌ها درون ظروف پتری و روی برگ خیار به مدت 24 ساعت و در 10 تکرار برای هر تراکم انجام شد. پس از 24 ساعت تعداد شته های خورده شده محاسبه شد. پس از محاسبه قدرت جستجوی سرانه شکارگر در معادله نیکلسون، با استفاده از آزمون تجزیه رگرسیون خطی، معنی‌داری رابطه میان لگاریتم تراکم شکارگر و لگاریتم قدرت جستجوی سرانه و همچنین معنی‌دار بودن رابطه بین تراکم شکارگر با سرانه شکارگری و میزان کل شکارگری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ارتباط معنی‌داری میان لگاریتم تراکم حشرات ماده کفشدوزک شکارگر و لگاریتم قدرت جستجوی سرانه آن‌ها از لحاظ آماری وجود ندارد (05/0p >). این بدان معناست که میانگین قدرت جستجوی سرانه این شکارگر با افزایش تراکمش تغییر معناداری نمی‌کند. همچنین رابطه معنی‌داری بین تراکم‌های مختلف این شکارگر و میزان کل شکارگری آن وجود ندارد (05/0p >). اما میزان سرانه شکارگری، معنی‌دار و با تراکم کفشدوزک‌های ماده رابطه عکس دارد، بدین ترتیب که با افزایش تراکم شکارگر از 1 به 4، سرانه شکارگری به طور معنی‌داری از 8/105 به 15/58 کاهش می‌یابد. علیرغم رابطه معکوس نرخ سرانه شکارگری با تراکم شکارگر در این تحقیق، عدم معنی‌داری تداخل برای این حشره نتیجه بسیار مثبتی است و نگرانی ایجاد تداخل در کاربرد تراکم‌های بالای حشرات ماده این شکارگر وجود ندارد.
کلیدواژه ها