عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

آزاده فرازمند؛ یعقوب فتحی‌پور؛ مریم کریمی؛ علی اصغر طالبی

دانشگاه تربیت مدرس

کنه تارتن دولکه‌ای Tetranychus urticae Koch یکی از آفات مهم اقتصادی روی طیف وسیعی از محصولات زراعی در جهان است. این مطالعه به منظور ارزیابی کارایی کنه شکارگر Amblyseius swirskii Athias-Henriot (یک گونه وارداتی در ایران) به عنوان عامل مهار زیستی کنه تارتن انجام شد. کنه‌ی شکارگر A. swirskii با نام تجاری Swireski-Mite Plus از شرکت گیاه بذر الوند به نمایندگی از شرکت کوپرت هلند خریداری شد. واحد پرورشی کنه‌های شکارگر شامل ظرفی به ابعاد 10×18×26 سانتی‌متر بود که داخل آن یک اسفنج اشباع شده از آب قرار گرفت که تا نیمه اسفنج درون آب فرو می‌رفت و حاشیه آن با دستمال کاغذی چند لایه پوشانده شد تا مانع از فرار کنه های شکارگر شود و برگ‌های خیار آلوده به کنه تارتن هر سه روز یکبار به واحد پرورشی اضافه شد. یک پیش نیاز برای وارد سازی این گونه علیه کنه تارتن دو لکه‌ای در مزرعه، بررسی مطالعات مقدماتی شامل نرخ شکارگری و واکنش تابعی آن می باشد. واکنش تابعی نشان می‌دهد چگونه یک شکارگر به تغییر تراکم شکار خود واکنش نشان می‌دهد. بدین منظور واکنش تابعی وابسته به عمر کنه شکارگر روی تخم‌های کنه تارتن دو لکه‌ای با استفاده از دیسک‌های برگی خیار در شرایط آزمایشگاهی (دمای 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 در‌صد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی) مورد بررسی قرار گرفت. تراکم‌های 2، 4 ، 8 ، 16، 32 ، 64 و 128 عدد تخم شکار در اختیار سنین 3 ، 4 ،5 ،6 ،7 ، 12، 17 ،22 و 27 روزگی کنه ماده شکارگر قرار گرفت. هر آزمایش به مدت 24 ساعت و در 10 تکرار انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده از رگرسیون لجستیک، واکنش تابعی در دوازده روزگی کنه شکارگر نوع سوم و برای سایر سنین شکارگر نوع دوم به دست آمد. به منظور تخمین پارامترهای قدرت جستجو( (a و زمان دستیابی (Th) از مدل راجرز استفاده شد. بیشترین زمان دستیابی این شکارگر در مرحله پروتونف (315/0±387/1) محاسبه شد. کمترین زمان دستیابی و بیشترین نرخ حمله (T/Th) (به ترتیب057/0 ± 396/0 ساعت و 67/60 شکار در روز ) در سن هفت روزگی ثبت شد. بیشترین تراکم شکار خورده شده در تراکم 128 عدد تخم در سن دوازده و هفده روزگی شکارگر (به ترتیب 6/35 و 1/ 43 تخم) محاسبه شد. نتایج به دست آمده نشان داد کنه شکارگر A. swirskii در میانه عمر و در تراکم بالای شکار می‌تواند عامل موثری در مهار زیستی کنه تارتن دو لکه‌ای باشد.

کنه شکارگر؛ شکارگری؛ مهار زیستی