اثر اسیدسالیسیلیک بر افزایش مقاومت گیاه کلزا در برابر آلودگی به قارچ Alternaria brassicae
عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران
نویسندگان
1عضو هیات علمی
2ندارد
چکیده
کلزا (Brassica napus L.) از تیره شب‌بو، از گیاهان روغنی است که بدلیل سازگاری با شرایط آب و هوایی کشور موردتوجه قرار گرفته است. سوختگی آلترناریایی برگ از بیماری‌های مخرب کلزا است و Alternaria brassicae شایع‌ترین و اختصاصی‌ترین گونه بیمارگر می‌باشد. روش‌های کنترل این بیماری شامل تناوب زراعی، ضدعفونی بذر و کنترل شیمیایی است و اخیرا القای مقاومت در گیاه نیز موردتوجه قرار گرفته است. برای القای مقاومت در گیاهان عوامل القاکننده مختلفی بکار می‌رود که اسیدسالسیلیک ((SA از جمله آنهاست. در پژوهش حاضر اثر غلظت‌های متفاوت SA (5 تا 1000 میکرومول) در افزایش مقاومت کلزا در برابر این بیماری در قالب آزمون فاکتوریل با طرح کاملاً تصادفی بررسی شد. کاربرد SA به دو روش انجام شد: در یک روش بذرهای کلزا قبل از کاشت به مدت 24 ساعت در محلول SA خیسانده شد و پس از شش هفته رشد بوته‌ها، تلقیح بیمارگر روی برگ صورت گرفت. در روش دیگر محلول SA بر روی بوته‌های کلزای شش هفته‌ای پاشیده و 24 ساعت بعد تلقیح بیمارگر روی برگ انجام شد. پنج روز پس از تلقیح، میزان فعالیت آنزیم‌های فنیل‌آلانین آمونیالیاز (PAL) و بتا 1و3 گلوکاناز (Glu) در عصاره برگ گیاه به روش نورسنجی اندازه‌گیری شد و در روز هفتم شدت بیماری با اندازه‌گیری سطح لکه بیماری روی برگ ارزیابی گردید. براساس نتایج ارزیابی توسعه بیماری، کاربرد SA باعث کاهش معنی‌دار شدت بیماری روی برگ گردید و متناسب با افزایش غلظت SA میزان کنترل بیماری افزایش یافت. در روش خیساندن بذر، کاربرد غلظت‌های 100 تا 1000 میکرومول SA کاهش معنی‌دار شدت بیماری را ایجاد کرد. در روش محلول‌پاشی، شدت بیماری در تمام غلظت‌های بکار رفته SA کاهش معنی‌دار (P<0.05) یافت و میزان کنترل بیماری بسیار بیشتر از روش خیساندن بذر بود. بررسی فعالیت آنزیم‌ها نشان می‌دهد که تلقیح قارچ بیمارگر باعث افزایش معنی‌داری در میزان فعالیت آنزیم‌های PAL و Glu در گیاه شده است (P<0.05). از طرف دیگر کاربرد SA نیز افزایش معنی‌داری در فعالیت PAL ایجاد کرد. در کاربرد به روش خیساندن بذر، فعالیت آین آتزیم متناسب با غلظت SA به‌طور معنی‌داری افزایش یافت و غلظت 1000 میکرومول بیشترین فعالیت PAL را در گیاه نشان داد. در روش محلول‌پاشی، افزایش فعالیت آنزیم PAL بسیار معنی‌دار و غیروابسته به غلظت بود و با میزان فعالیت آن در بیشترین غلظت‌های روش خیساندن برابری کرد. اثر متقابل بیمارگر و SA موجب افزایش بیشتری در فعالیت این آنزیم شد. همچنین با کاربرد SA در هر دو روش، میزان فعالیت آنزیم Glu در گیاه متناسب با غلظت SA افزایش معنی‌دار یافت (P<0.05)، اما با کاربرد SA روی بوته‌های تلقیح‌شده با قارچ، میزان افزایش فعالیت این آنزیم کمتر از بوته‌های تلقیح‌نشده بود.
کلیدواژه ها