عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

صحبت قدمی؛ فرحان کچیلی؛ پرویز شیشه بر

سفیدبالک پنبه Bemisia tabaci Gennadius آفت جدی تعداد زیادی از گیاهان ( از جمله کدوئیان ) در قاره های مختلف جهان می‌باشد. پوره ها و بالغین سفیدبالک عموماً در سطح زیرین برگ ها زندگی کرده و از شیره گیاهی تغذیه می کنند. تولید عسلک بوسیله پوره ها وبالغین و رشد قارچ دوده روی عسلک باعث کاهش عملکرد می شود. افزایش بسیار سریع جمعیت و محل حفاظت شده آنها در سطح زیرین برگ گیاهان کنترل شیمیایی این آفت را در مزرعه مشکل می سازد. نیاز به یافتن یک راه حل جایگزین به جای کنترل شیمیایی سبب جستجو برای یافتن یک عامل کنترل بیولوژیک شده است. چندین گونه از پارازیتوئیدهای آفلینیده شناخته شده اند که به صورت طبیعی پوره های B. tabaci را در مزرعه پارازیته می کنند. اما به دلیل این که غالبیت و همچنین میزان پارازیتیسم زیاد گونه Encarsia inaron walker در مزارع خوزستان به اثبات رسیده است، این پارازیتوئید به عنوان موضوع این مطالعه انتخاب شد تا پتانسیل آن روی B. tabaci روی کدومسمایی ارزیابی شود. در این مطالعه ویژگی های زیستی و فراسنجه های جدول زندگی B. tabaci و پارازیتوئید آن E. inaron روی کدو مسمایی در شرایط آزمایشگاهی در دمای 25 درجه سلسیوس مورد بررسی قرار گرفت. میانگین دوره رشد پیش از بلوغ آفت ماده و نر به ترتیب برابر با 22/19 و 22/2 روز محاسبه شد. میزان مرگ و میر پیش از بلوغ 25 درصد و نسبت جنسی آن (درصد ماده) نیز 51/86 درصد ثبت شد. طول عمر حشرات ماده و نر به ترتیب برابر 13/1 و 10/33 روز بود و میانگین باروری روزانه و باروری کل به ترتیب برابر با 8/1 و 110/5 عدد تخم محاسیه شد. نرخ ذاتی رشد 0/14 عدد ماده در ماده در روز یادداشت گردید. میانگین دوره رشد پیش از بلوغ E. inaron برای حشرات نر برابر با 17/13 و برای حشرات ماده برابر با 19/33 روز بود. میانگین مرگ ومیر پیش از بلوغ 10 و نسبت جنسی آن (درصد ماده) نیز 52/7 درصد محاسبه شد. میانگین تعداد روزانه و کل تخم E. inaron به ترتیب برابر با 11/53 و 104/1 عدد محاسبه شد. طول دوره یک نسل B. tabaci و E. inaron روی کدومسمایی به ترتیب برابر با 24/51 و 22/9 روز بود. نرخ ذاتی رشد جمعیت E. inaron در دمای فوق برابر با 0/153 ماده/ ماده/ روز بود که نشان دهنده توانایی این پارازیتوئید در کنترل B. tabaci روی کدو مسمایی است.

Bemisia tabaci؛ Encarsia inaron؛ جدول زندگی؛ کدو مسمایی