عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

فرزاد پاکارپور راینی؛ علی اصغر سراج؛ جاماسب نوذری؛ عیسی اعتمادی

جنس Duratulina Melichar, 1903 متعلق به زیرخانواده Deltocephalinae Dallas, 1870 و قبیله Stenometopiini Baker, 1923 بوده که شامل دو زیر جنس Doratulina (Doratulina) Melichar, 1903 و Doratulina (Cymbopogonella) Viraktamath, 1976 است و دارای 47 گونه شناخته شده در دنیا می‌باشد. پراکنش افراد این جنس در نواحی Afrotropical، Australasian، Palearctic و Oriental بوده و تا به امروز در ایران 4 گونه از این جنس گزارش شده است که شامل: Doratulina lahorensis (Distant, 1918)، Doratulina miscella (Melichar, 1902)، Doratulina pallida Dlabola, 1994، Doratulina roseolutea Dlabola, 1994 می‌باشند. قابل ذکر است که 2 گونه ذکر شده آخر توسط دلابولا تنها از جنوب و جنوب‌شرقی ایران جمع‌آوری و توصیف شده‌اند. در پژوهش حاضر نمونه-برداری با استفاده از تله مالایز در بهمن ماه سال 1394 در نخلستان‌های شهرستان منوجان (جنوب استان کرمان) انجام شد که در بین نمونه‌های جمع‌آوری شده گونه Doratulina (Doratulina) longipenis (Dlabola, 1957) شناسایی شد و بعد از تایید توسط دکتر جیمز زاهنایسر (USDA-APHIS-PPQ; San Diego, California) برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود. پراکنش این گونه محدود بوده و تا پیش از این پژوهش تنها توسط دکتر دلابولا در سال 1957 از کشور افغانستان توصیف و گزارش شده است. از نظر مشخصات شکل‌شناسی بدن رنگ پریده و زرد کم‌رنگ متمایل به کاهی است، افراد ماده کمی تیره‌تر می‌باشند، طول بدن در افراد نر 2/6 میلی‌متر بوده ولی در ماده‌ها اندکی کمتر و حداکثر به 5/4 میلی‌متر می‌رسد؛ تاج سر دارای عرض بیشتر از پیش‌گرده، قاعده و لبه جلویی آن جنس چرمی دارد، پیشانی برآمده نبوده و شیارهای حاشیه‌ای آن در ابتدا با یکدیگر موازی بوده و در انتها و درست در بالای لوروم اندکی به یکدیگر نزدیک می‌شوند؛ عرض لوروم کمتر از پیشانی؛ شاخک‌ها بلند بوده و طول آن‌ها از 5/1 برابر عرض سر بیشتر است؛ بال‌های جلو شفاف بوده و به خوبی رشد کرده، زائده انتهایی بال رویت نمی‌شود، رگ‌بال‌های بال جلو برجسته نبوده و در هر یک از آن‌ها 3 سلول آنته‌اپیکال مشاهده می‌شود؛ در افراد نر صفحات جنسی کوتاه و گرد بوده و از یکدیگر اندکی فاصله داشته، حاشیه جانبی آن‌ها محدب بوده و دارای ردیفی از موهای ضخیم می‌باشند، اندام رابط ظریف بوده و بازوهای جلویی آن به شکل Y است، استایلت‌ها کوتاه و در قاعده دارای دو لوب مشخص، اندام نرینه طویل، دارای قاعده پهن که با یک خمیدگی شدید به محور اصلی و بلند اندام مرتبط می‌شود و سوراخ انتقال اسپرم بزرگ و درست قبل از نوک اندام نرینه قرار گرفته است. افراد این گونه به تعداد 2 نر و 3 ماده در موزه جانورشناسی جلال افشار در دانشگاه تهران نگهداری می‌شوند.

واژه‌های کلیدی: گزارش جدید؛ زنجرک؛ Cicadellidae؛ کرمان؛ منوجان