عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

اعظم نجفی کهکی

عروسک پشت پرده (Physalis alkekengi ) گیاهی از تیره بادنجانیان می باشد و به دلیل خواص درمانی قسمتهای مختلف گیاه (میوه، برگ، ریشه) در درمان بیماری های نقرس و یرقان، کلیه و مثانه و همچنین برونشیت و تنگی نفس مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه دارای مواد مؤثر ساپونین، رزین، رامنوزید، پکتین، موسیلاژ، فیتولاسین و ویتامین C و اسیدهای مختلف و املاح می باشد. در تابستان 1394 طی بازدید های انجام شده از مزرعه گیاهان دارویی بوستان جنگلی سرخه حصار از برگهایی پایینی گیاه عروسک پشت پرده که علائم لکه برگی و لکه قهوه ای را نشان میدادند نمونه برداری صورت پذیرفت. به منظور شناسایی عوامل بیماریزا، قطعات برگی دارای علائم با قسمتی از برگ سالم به قطعات یک در یک سانتی متری بریده شده و پس از شستشو با محلول هیپوکلریت سدیم10% ضدعفونی سطحی انجام شد و پس از سه بار شستشو با آب مقطر استریل اجازه داده شد تا قطعات برگ به طور کامل در زیر هود لامینارفلو بر روی کاغذ صافی خشک گردند. سپس قطعات برگ در ظروف کشت حاوی محیط آب- آگار کشت داده شدند و به مدت یک هفته در انکوباتور با دمای 25 درجه سانتی گراد نگهداری شدند. پس از آن قارچها ریسه دار شده به محیط غذایی عصاره سیب زمینی با آگار و قند(PDA) انتقال داده شدند تا اسپور دهی انجام شود. تهیه کشت خالص قارچ ها به روش تک اسپور کردن و نوک ریسه در محیط غذایی عصاره سیب زمینی با آگار و قند صورت پذیرفت. پس از بررسی های انجام شده نمونه از نظر مورفولوژیکی و با توجه به کلید شناسایی قارچ ها، قارچ مورد نظر جنس آلترناریا (Alternaria) شناخته شد. از مشخصات بارز این جنس تولید زنجیری از اسپورهای تیره رنگ با بندهای عرضی و طولی می باشد. برای اثبات بیماریزایی این جدایه در روی میزبان آزمون بیماریزایی بر اساس اصول کخ انجام گرفت. بدین منظور برگهای جوان گیاه عروسک پشت پرده فاقد هر گونه آلودگی جمع آوری شد و در ظرف های کشت حاوی آب آگار قرار داده شد و قرص های میسیلیومی به قطر 6 میلیمتر از کشت 7 روزه قارچ جدایه آلترناریای مورد نظر ، بر روی برگهای گیاه انتقال یافت و برای شاهد نیز از محیط غذایی عصاره سیب زمینی با آگار و قند فاقد جدایه قارچ استفاده گردیده شد. بعد از یک هفته گیاهان مورد بررسی قرار گرفتند و علائم بافت مردگی بعد از 7 تا 8 روز از مایه زنی قابل مشاهده بود.

عروسک پشت پرده؛ لکه برگی؛ آلترناریا