عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

مصطفی منصورقاضی؛ سامان بهرامی کمانگر

P.pallidus fragariaeبرای اولین بار در سال 1898 در کشور آمریکا شناسایی و گزارش شده است. در نقاط مختلف دنیا به اسم کنه سیکلامن یا کنه توت فرنگی شناخته می شود. این کنه تا کنون در بسیاری از نقاط دنیا گزارش شده است. و به تعداد زیادی از گیاهان زینتی، محصولات گلخانه ای و گیاهان زراعی و باغی حمله می کند. از جمله مهمترین میزبان های آن می توان از گیاهان زینتی به انواع شمعدانی ها، بفشه افریقایی، بگونیا و از گیاهان باغی و زراعی به درخت انگور، انجیر، تمشک، زغال اخته و گوجه فرنگی اشاره کرد. در کردستان این آفت تا کنون از روی توت فرنگی و علف هرز پیر گیاه جمع آوری و شناسایی شده است. در حال حاضر این کنه از مزارع توت فرنگی روستاهای شهرستان سنندج، کامیاران و مریوان جمع آوری و شناسایی شده است. این آفت روی برگ های جوان باز نشده فعالیت و تغذیه می کند و پس از باز شدن برگ ها آنرا ترک و به برگ های جوان تر منتقل می گردد. قهوه ای شدن برگهای جوان، بد شکلی و ابلقی شدن برگ های باز شده به همرا عقیم شدن گلها و یا بد شکلی میوه ها از علایم اصلی خسارت این کنه می باشد. در آلودگی های شدید دمبرگ ها و دمگل ها کوتاه و رشد گیاه متوقف شده و بوته های توت فرنگی ظاهری پهن به خود می گیرند و میزان محصول تا حد قابل ملاحظه ای کاهش می یابد. هیچ مدرکی مبنی بر اینکه این کنه ناقل بیماری های ویروسی باشد وجود ندارد، اما خسارت ایجاد شده توسط آن ممکن است با خسارت ناشی از بیماری فیتوپلاسمایی اشتباه شود. از مزارع توت فرنگی آلوده، نمونه ها جمع آوری و در آزمایشگاه، زیر بینوکلر کنه های بالغ جداسازی، با محلول نسبیت شفاف سازی انجام شد و اسلایدهای میکروسکوپی تهیه گردید. اسلایدها به مدت یک هفته در داخل آون قرار داده شد. اندازه های مرفومتریک با میکروسکوپ نوری(Olympus BX50) انجام و با دوربین دیجیتال (Olympus E5) عکس ها تهیه گردید.کنه های ماده بالغ به طول حدود 270 و عرض120 میکرون بوده و دارای پاهای عقبی نخی شکل یا شلاقی می باشند. در صورتیکه کنه نر کوچکتر بوده و دارای متوسط طول 210 و عرض 115 میکرون وبا پاهای عقبی انبرک مانند است. تخم این کنه بزرگ و شفاف و اغلب در تعداد زیاد به شکل توده سفید رنگی در سراسر رگبرگ میانی و برگهای چین خورده، دیده می شوند. کنه توت فرنگی احتمالا به وسیله ادوات کشاورزی، البسه و همچنین زنبورعسل و یا سایر حشرات گرده افشان منتشر می شود. کنه فوق برای فون کنه های ایران جدید بوده و این اولین گزارش از حضور و ایجاد خسارت آن در کشور می باشد.

توت فرنگی؛ کنه سیکلامن؛ فون