عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

سمیه رنجبر

معاون بخش تحقیقات گیاهپزشکی

کنه زرد شرقی مرکبات با نام علمی klein Eutetranychus orientalis یکی از آفات مهم مرکبات در جنوب کشور به ویژه استان های کرمان، هرمزگان و خوزستان است. این آفت با تغذیه از شیره گیاهی برگها منجر به ایجاد نقاط خاکستری مایل به سفید در سطح برگ می شود. تغییرات اقلیم و عدم رعایت مسائل به زراعی مانند تغذیه مناسب و آبیاری منظم در سالهای اخیر منجر به گسترش برخی آفات از جمله کنه ی زرد شرقی مرکبات در منطقه جیرفت شده است. با توجه به اینکه این آفت دارای سرعت زاد و ولد بالا و تعداد زیادی نسل در سال می باشد، کنترل آن مشکلات زیادی را برای باغ داران به وجود آورده است، این تحقیق کارایی کنه کشهای اسپیرودیکلوفن (انویدور)، پروپارژیت (امایت)، هگزی تیازوکس (نیسورون) و فنازاکوئین (پراید) را روی جمعیت کنه زرد شرقی مرکبات مورد بررسی قرار داده است. به این منظور آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تیمار شامل اسپیرودیکلوفن (075/0)، پروپارژیت (1/0)، هگزی تیازوکس (5/0) و فنازاکوئین (1/0) درصد و شاهد (آب) در چهار تکرار انجام شد. این آزمایش در زمان پیک فعالیت کنه زرد شرقی در فروردین 1395 انجام شد. جمعیت آفت شامل تعداد کنه های زنده به صورت مرحله پوره و بالغ در زیر برگ در دوره های زمانی یک روز قبل و 1، 3، 7 و 14 پس از تیمار شمارش ودر جداول مخصوص ثبت گردید. درصد تاثیر کنه کش ها با استفاده از فرمول هندرسون- تیلتون محاسبه گردید و داده ها توسط نرم افزار SAS تجزیه آماری شدند. نتایج حاصل نشان دادکه کنه کش اسپیرودیکلوفن با تلفات 96/71، 5/63 و 35/57 و 67/45 درصد به ترتیب در1، 3، 7 و 14 روز پس از محلول پاشی بهترین نتیجه را در کاهش جمعیت بالغ آفت داشت. هگزی تیازوکس با تلفات 61/6۰، ۵/5۵ و 5/49 درصد به ترتیب در ۱، 3 و7 روز پس از محلول پاشی تاثیر خوبی در مرگ ومیر پوره کنه زرد شرقی داشت. درصد تاثیر کنه کش فنازاکوئین در 1، 3، 7 و 14 روز پس از محلول پاشی روی جمعیت بالغ کنه زرد شرقی مرکبات به ترتیب 7/60، 5/56، 9/54 و 7/45 بود. کنه کش های اسپیرودیکلوفن و هگزی تیازوکس تا 21 روز پس از کاربرد در گیاه دوام داشتند. فنازاکوئین و پروپارژیت تاثیر کمتری در کنترل جمعیت پوره آفت داشتند. نتایج کلی این تحقیق استفاده از کنه کش های اسپیرودیکلوفن (انویدور) و هگزی تیازوکس (نیسورون) را به ترتیب برای کنترل جمعیت بالغ و پوره آفت توصیه کرد.

کنترل؛ مرکبات؛ جنوب کرمان