عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

رامین امین خواه؛ غلامحسین قره خانی؛ حمیده سالک ابراهیمی

پروانه‌ی مینوز گوجه فرنگیTuta absoluta (Meyrick)(Lep: Gelechiidae)یکی از آفات کلیدی مزارع گوجه فرنگی می باشد. با توجه به انتشارسریع این آفت در اکثر مناطق کشت گوجه فرنگی ایران و پتانسیل خسارت زایی بالای آن، لزوم شناسایی و تعیین پتانسیل عوامل زیستی از جمله دشمنان طبیعی این حشره بیش از پیش نمود پیدا می‌کند. سن شکارگر Macrolophus caliginosus Wagner (Hemiptera: Miridae)یکی از شکارگرهای مهم تخم این آفت می‌باشد.از آن‌جاییکه در مهار زیستی تعیین واکنش تابعی قبل از رهاسازی دشمن طبیعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، هدف از این بررسی تعیین نوع واکنش تابعی این سن در مواجهه با تخم‌های سنین مختلف پروانه‌ی مینوز گوجه فرنگی بوده است. برای این منظور تراکم‌های 1، 2، 5، 10، 15، 20، 30، 40 و 50 عدد تخم پروانه‌ی مینوز گوجه فرنگی که هرکدام از این تراکم ها دارای 10 تکرار بودند در نظر گرفته شد. پرورش سن شکارگر روی تخم‌های شب پره مدیترانه‌ای آرد Ephestia kuehniella Zeller (Lep: Pyralidae)در اتاقک رشدی با شرایط دمایی 1±25 درجه‌ی سانتی گراد، رطوبت نسبی 5±70 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی صورت گرفت و بعد از یک نسل برای اجرای آزمایش واکنش تابعی مورد استفاده قرار گرفت. تخم-های پروانه مینوز گوجه فرنگی مورد استفاده از کلنی آزمایشگاهی نسل 2 که روی برگ بریده گوجه فرنگی پرورش داده می‌شد تهیه گردید. واکنش تابعی در همه تخم های یک، دو و سه روزه شب پره مینوز گوجه فرنگی از نوع سوم بدست آمد. بیشترین و کمترین نرخ حمله به ترتیب در تیمارهای تخم های 1 روزه (00227/0 بر ساعت) و تخم های 3 روزه (00202/0 بر ساعت) مشاهده گردید. نتایج نشان می‌دهد با افزایش طول عمر تخم ها، نرخ حمله کاهش پیدا کرده است. کم‌ترین زمان دستیابی در تخم های 2 روزه پروانه‌ی مینوز گوجه فرنگی (9830/1 بر ساعت) مشاهده شد و بر اساس محدوده های اطمینان و هم پوشانی تیمارها، بین زمان دستیابی در تخم های 1 و 3 روزه پروانه‌ی مینوز گوجه فرنگی اختلاف معنی داری وجود نداشت. نتایج نشان می‌دهد که در هر سه تیمار بین پارامترهای واکنش تابعی سن شکارگر در سطح یک درصد اختلاف معنی داری وجود داشت. بنابراین می توان از سن شکارگر Macrolophus caliginosusبه عنوان عامل مهار زیستی مرحله تخم پروانه مینوز گوجه فرنگی در برنامه های مدیریت تلفیقی این آفت استفاده نمود.

-واکنش تابعی؛ 2- مینوز گوجه فرنگی؛ 3- سن شکارگر 4- Macrolophus caliginosus