عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

¹حبیب عباسی پور شوشتری؛ رضا مهرآذین؛ سیدحسین گلدانساز؛ ²علیرضا عسکریان زاده

¹عضو هیات علمی دانشگاه شاهد

²مدیر گروه گیاهپزشکی

کرم گلوگاه انار، Ectomyelois ceratoniae به‌عنوان مهم‌ترین آفت میوه انار با خسارت اقتصادی در ایران و سایر کشورهای مناطق خشک محسوب می‌شود. این آفت می‌تواند خسارتی معادل با 80 درصد محصول در دوره میوه‌دهی و بعد از برداشت در باغات انار ایران ایجاد نماید. شناسایی دشمنان طبیعی و پتانسیل آنها به‌عنوان عوامل بیوکنترل اولین قدم در توسعه برنامه کنترل بیولوژیک می‌باشد. جهت بررسی فون بندپایان حاضر در میکروکلیمای تاج انار، نمونه‌برداری‌های منظمی از سه منطقه در استان قم طی سال‌های 1392 و 1393 انجام شد. این مناطق شامل شهر جعفریه، روستای سیرو از توابع شهر کهک و روستای طایقان از توابع سلفچگان بودند. در هر منطقه، تعداد 10 اصله درخت به صورت تصادفی در هر باغ انتخاب و از هر درخت چهار عدد میوه‌ی انار به صورت تصادفی از چهار جهت درخت در ارتفاع حدود 5/1 متری انتخاب کرده و اقدام به تخلیه کامل موجودات زنده داخل تاج آن توسط آسپیراتور گردید. ارتفاع نمونه برداری بسته به سن و ارتفاع درخت متفاوت و از حدود یک تا دو متری از سطح زمین بود، به‌طوری که از سطوح میانی سایه‌انداز درخت باشد. نمونه‌برداری از تاریخ 25 خرداد الی 25 مهرماه و هر دو هفته یک‌بار انجام گردید. پس از نمونه‌برداری در باغ، ظرف‌های نمونه‌برداری را به‌منظور ایجاد بی‌حسی در حشرات، مدت کوتاهی در یخچال گذاشته سپس محتویات آن را داخل پتری‌های لاکی تخلیه و در یخچال نگهداری ‌شدند. در نهایت پس از بررسی دقیق زیر استریومیکروسکوپ و بر اساس تفاوت در شکل ظاهری، نمونه‌ها دسته‌بندی و شمارش شده و داخل الکل اتیلیک 75% منتقل ‌شدند. کلیه نمونه‌ها با استفاده از مشخصات مرفولوژیک و کلیدهای معتبر، شناسایی اولیه شدند و برای تایید برای متخصصین مربوطه ارسال گردید. در این پژوهش علاوه بر عنکبوت‌ها، نمونه‌هایی از 13 خانواده از بال‌غشائیان، 8 خانواده از ناجوربالان (سن‌ها)، 8 خانواده از قاب بالان، 2 خانواده از بال‌ریشک‌داران (تریپس‌ها)، 4 خانواده از دوبالان، 2 خانواده از جوربالان (شته‌ها و شپشک‌ها)، یک گونه بالتوری‌ سبز، Chrysoperla carnea و یک گونه گوشخیزک جمع‌آوری گردید. همچنین 10 گونه از کفشدوزک‌ها مربوط به 8 جنس و 3 زیرخانواده جمع‌آوری شد که در بین آنها 9 ریخت مختلف از کفشدوزک Hippodamia variegata وجود داشت. با بررسی نوسانات جمعیت حشرات مفید مشخص شد حضور زنبورهای پارازیتوئید در انتهای فصل مصادف با شهریور و مهر بیشتر از ماه‌های دیگر است. همچنین حضور کفشدوزک‌ها در ابتدا و انتهای فصل نسبت به ماه-های گرم تابستان بیشتر است. برای سن‌های شکارچی و بالتوری سبز نیز نتایج مشابهی به دست آمد

کرم گلوگاه انار؛ تاج میوه؛ فونستیک؛ استان قم