عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

بیتا سهیلی مقدم؛ حسین کربلایی خیاوی؛ لیلا پورقربان

عضو هیئت علمی

استان اردبیل یکی از مناطق مهم تولید سیب زمینی کشور محسوب می شود و بیماری شانکر ریزوکتونیایی سیب زمینی Rhizoctonia solani Kuhn یکی از بیماریهای مهم قارچی سیب زمینی در این منطقه می باشدکه باعث ایجاد شانکر روی ساقه های زیرزمینی، ریشه ها، استولن ها و کور شدن غده ها و نیز بیماری شوره سیاه روی سطح غده ها وکاهش کیفیت و کمیت محصول سیب زمینی می گردد. به منظور بررسی روش‌های مختلف مدیریت بیماری شانکر ریزوکتونیایی سیب زمینی که می تواند در خصوص کاهش خسارت و آلودگی مزارع به بیماری موثر باشد، تحقیقی با رقم سیب زمینی غالب استان اردبیل(آگریا) به روش آزمایش مزرعه‌ای به صورت فاکتوریل برپایه طرح کامل تصادفی با سه تکرار در اردبیل اجرا گردید. فاکتور اول آلودگی خاک در دو سطح آلودگی مصنوعی و آلودگی طبیعی و فاکتور دوم روشهای مختلف مدیریت بیماری که عبارت بودند از ضدعفونی غده با قارچکش ایپرودیون، پیش جوانه دار کردن غده، پیش جوانه دار کردن غده + ضدعفونی با قارچکش ایپرودیون، ضدعفونی با واتیکس 10 درصد، تنش آبی و شاهد. درطول آزمایش صفات مربوط به بیماری شانکر درسه مرحله گیاهچه، گلدهی و رسیدگی کامل سیب زمینی و همچنین میزان عملکرد محصول ارزیابی گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کلیه خصوصیات مورد بررسی به جز عملکرد محصول از نظر سطوح فاکتوراول (آلودگی خاک) در سطح احتمال 5% معنیدار بودند (pv<0.05). عملکرد محصول در هر دو نوع آلودگی)مصنوعی و طبیعی( با تیمار بذور پیش جوانه دار شده+ ضدعفونی غده با قارچکش ایپرودیون (29/69 تن در هکتار) و تنش آبی (28/07 تن در هکتار) بیشترین مقدار بود. همچنین تیمارغده بذری پیش‌جوانه‌دار شده + ضدعفونی غده با قارچکش ایپرودیون در مراحل مختلف نمونه برداری کمترین میزان بیماری شانکر ساقه را دارد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان کارایی در حفظ محصول از خسارت، مربوط به تیمارپیش‌جوانه‌دار کردن غده‌های بذری+ ضدعفونی غده‌ها با قارچکش ایپرودیون می باشد که بیشترین میزان عملکرد (29/69 تن در هکتار در مقایسه با شاهد که 24/53 تن در هکتار است )را نیز دارد. پیش جوانه دار کردن غده های سیب زمینی قبل از کاشت و ضدعفونی آن با قارچکش، موجب کاهش علائم بیماری شانکرریزوکتونیایی روی اندامهای زیرزمینی گیاه بالاخص ساقه های زیرزمینی گردیده است. کشت غده های بذری پیش جوانه دار سیب زمینی در مزارع باعث خروج زودتر گیاهچه ها از خاک شده و گیاه را از حمله قارچ عامل بیماری دور نگه می دارد. کشت زود هنگام سیب زمینی در شرایط سرد به علت تاخیر در جوانه زنی غده خطر ابتلا به بیماری را افزایش می دهد. بنابراین کشت به موقع سیب زمینی پیش جوانه دار شده و ضدعفونی آن یکی از راهکارهای کاهش خسارت کیفی و کمی بیماری در منطقه می باشد.

آگریا؛ ایپرودیون؛ پیش جوانه دارکردن غده؛ ضدعفونی