عنوان دوره: بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران

سلیمان قاسمی؛ مهدی فرضی؛ سیاوش ترابی؛ مجید حسینی؛ سمانه جعفری یزنی

باکتریBacillus thuringiensis به‌ خاطر مزیت‌‌های فراوان مانند اثر اختصاصی روی لارو حشرات آفت، عدم تاثیر نامطلوب روی محیط زیست و جاندارن غیرهدف و همچنین سهولت ترکیب و تلفیق با سایر روش‌‌های کنترل، جایگاه ویژه‌ای در مدیریت کنترل آفات کشاورزی و جنگلی دارد. این باکتری امروزه یکی از موفق ترین حشره کشهای میکروبی تجاری است که حدود 90 درصد بازار آفت کشهای بیولوژیک را به خود اختصاص داده است. سرخرطومی یونجه مهمترین آفت مزارع یونجه در ایران است که هر ساله خسارت زیادی وارد می‌کند که کنترل بیولوژیک آن بدون تکیه بر آفت‌کش‌های شیمیایی اهمیت زیادی دارد. اولین قدم به‌عنوان پایه و اساس تحقیق روی کنترل میکروبی این آفت، بررسی قدرت بیمارگری عامل میکروبی در کنترل آن است. در این تحقیق بیمارگری دو جدایه باکتری Bt که از برگخوار نارون جداسازی شده بودند، بعلاوه فراورده تجاری Novodor® با ماده مؤثرهBacillus thuringiensis subspecies tenebrionis روی لارو سرخرطومی یونجه، Hypera postica Gyllenhal مورد بررسی قرار گرفتند. این بررسی در شرایط انسکتاریوم با دمای 28 درجه‌ی سلسیوس و رطوبت نسبی 65% و دوره‌ی نوری 16:8 (تاریکی:روشنایی) انجام شد. لاروهای سرخرطومی مورد استفاده در این تحقیق از مزارع یونجه اطراف کرج جمع آوری شدند و تحت شرایط مناسب به انسکتاریوم منتقل شدند. جدایه های مورد بررسی در دو نوع محیط کشت NB و T3 تا زمان اسپورزایی و تولید مقدار مناسب از کریستال های پروتئینی در شیکر انکوباتور تکثیر شدند. به این ترتیب آزمایش با یک شاهد و پنج تیمار و در مجموع با 6 تیمار در سه تکرار انجام گرفت. در هر تکرار، از 20 عدد لارو سن دو سرخرطومی یونجه در قالب طرح کاملا تصادفی استفاده شد. در این بررسی برگهای تازه یونجه با مقدار مشخص از سوسپانسیون اسپور و کریستال تولید شده در هر تیمار آغشته شدند و پس از خشک شدن در اختیار لاروهای سن اول سرخرطومی قرار گرفتند. برای تیمار شاهد از آب مقطر جهت آغشته سازی برگ های یونجه استفاده شد. تعداد تلفات لاروهای تیمار شده و شاهد تا زمان شفیرگی لاروها ثبت شد. پس از محاسبه درصد تلفات اصلاح شده با فرمول ابوت، داده ها با نرم افزار SPSS تجزیه شدند. نتایج تجزیه داده‌ها نشان داد که تیمارها در سطح 5% با هم تفاوت معنی دار دارند (F[4,10] = 4.98; P < 0.018). مقایسه تیمارها در آزمون دانکن نشان داد جدایه NBT2 تکثیر شده در محیط کشت T3 با بیشترین تلفات (45%) در گروه یک و Novodor® با کمترین تلفات (15%) در گروه آخر قرار گرفت. در صورت بهینه سازی محیط کشت و شرایط محیطی رشد، جدایه NBT2 پتانسیل کنترل لارو سرخرطومی یونجه را در مدریت تلفیقی دارد.

Bacillus thuringiensis subspecies tenebrionis؛ بیمارگری؛ سرخرطومی یونجه